Jul 7, 2016

ဘာကြောင့် (စာဖတ်သင့်သလဲ ၊ စကားစမြည်ပြောသင့်သလဲ)


ဆရာမြသန်းတင့်ရဲ့ "ဧကရာဇ်တို့၏ ဘဏ္ဍာတိုက်များ" ဆိုတဲ့ စာအုပ်ထဲမှာ ပါတဲ့ ဂျွန်ရပ်စကင်း (John Ruskin) ရဲ့ ဟောပြောချက်တွေထဲက တခုကို ကောက်နုတ်ဖော်ပြခွင့်ပြုပါ။

"စာအုပ်တစ်အုပ်ကို ရေးတဲ့ စာရေးဆရာဟာကိုယ့်ထက် ပညာမရှိလျှင် ဒီစာအုပ်ကို ဖတ်စရာ မလိုတော့ပါဘူး။ ကိုယ့်ထက်ပညာရှိလျှင်၊ အသိအလိမ္မာရှိတယ်ဆိုလျှင်တော့ နေရာများစွာမှာ သူများနဲ့မတူတဲ့ ခြားနားစွာ တွေးခေါ်တာကို တွေ့ရလိမ့်မယ်။ စာအုပ်တစ်အုပ်ကို ဖတ်ပြီးတာနဲ့ ဒီစာအုပ်က သိပ်ကောင်းတာပဲ၊ ကျွန်တော်တွေးထားတာနဲ့ အတူတူပဲလို့ ကျွန်တော်တို့ မကြာခဏပြောလေ့ရှိကြတယ်။ အမှန်ကတော့ ဒီလိုမဖြစ်သင့်ဘူး။ ဒီစာအုပ်ဟာ တော်တော်ထူးခြားတဲ့စာအုပ်ပဲ။ အရင်တုန်းက ဒီလို ကျွန်တော် တစ်ခါမှ မတွေးဖူးဘူး။ ကြည့်စမ်း၊ ဘယ်လောက်မှန်သလဲဆိုတာ တွေ့ရလိမ့်မယ်။ အခု မတွေ့သေးလျှင်လည်း နောက်တစ်နေ့မှာ ဒီစာအုပ်ထဲကအတိုင်း ဖြစ်မှာပဲဆိုတဲ့အတွေးမျိုး ကျွန်တော်တို့မှာပေါ်လာရမယ်။ ထားပါလေ၊ ဒီလောက်အထိ စာအုပ်တစ်အုပ်ကို အထင်ကြီးကိုးကွယ်ခြင်း မပြုလိုသည့်တိုင် အနည်းဆုံးစာအုပ်ထဲမှာ ကိုယ့်အတွေးကို ရှာဖို့မဟုတ်ဘဲ စာရေးဆရာ ဘယ်လိုရေးသလဲဆိုတာကို သိလိုတဲ့ ဆန္ဒနဲ့ ဖတ်သင့်တယ်။ ခင်ဗျားဟာ တွေးတတ် ခေါ်တတ်တယ် ဆိုလို့ရှိလျှင် စာရေးဆရာရဲ့ အတွေးအခေါ်မှန် မမှန်ကို နောက်ကျတော့ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် ဆုံးဖြတ်ယူပေါ့။ "

မနက်ဖြန် ရုံးပိတ်ရက်ဖြစ်တာကြောင့် ဒီနေ့ညနေ ရုံးဆင်းဆင်းချင်းမှာ စကားပြောဖော် ပြောဖက် ကျောင်းနေဖက် သူငယ်ချင်းနဲ့ တခုခုစားရင်း စကားစမြည်ပြောဖြစ်ကြတယ်။ ထွေရာလေးပါးပြောရင်းဆိုရင်းကနေ အကြံကောင်း ဉာဏ်ကောင်းတွေ ရခဲ့ပါတယ်။ ရတာလေးတွေ ပျောက်မသွားရအောင် ဖုန်းထဲက မှတ်စုထဲမှာ ရေးမှတ် တေးမှတ်ခဲ့ပါတယ်။ အခု ပြန်တွေးကြည့်တဲ့အခါ စကားစမြည်ပြောဆိုခြင်းရဲ့ ကောင်းကျိုးကို မြင်တွေ့ရပါတယ်။

ငါ ဒီလို မတွေးခဲ့တာကို ဒီလူ တွေးနိုင်တယ်။ ငါ ဒီလို တခါမှ မစဉ်းစားဘူးတဲ့ အကြံကောင်းကို ဒီလူ ပေးနိုင်တယ် ဆိုတာမျိုးပဲဖြစ်ပါတယ်။

အပြန်မှာ ရထားစီးတဲ့အခါ ထိုင်စရာရတယ်။ ဆယ်မိနစ် ဆယ့်ငါးမိနစ်သာသာလောက်ပဲ စီးရမယ့် ခရီးတိုမှာ ထိုင်ရာနေရာရတာနဲ့ အိတ်ထဲကနေ ဖတ်လက်စ ဝတ္ထုစာအုပ်ကို ထုတ်ပြီး ဖတ်ဖြစ်တယ်။ တစ်မျက်နှာရရ သုံးလေးမျက်နှာရရ စာဖတ်မယ်လို့ ရည်ရွယ်ပြီး ဖတ်ပါတယ်။ အဲဒီ ဘာသာပြန်ဝတ္ထုက အခေါက်ခေါက်အခါခါ ဖတ်ခဲ့ပြီးဖြစ်ပေမယ့် ရေးခဲ့ပြီးတဲ့စာညွှန်းတစ်ပုဒ်ကို ပိုမိုပြည့်စုံစေချင်လို့ သေသေချာချာပြန်ဖတ်နေတာဖြစ်ပါတယ်။

ဝတ္ထုထဲက ဇာတ်ကောင်တွေ တွေးပုံ၊ အချီအချ စကားပြောပုံတွေကို ခဏတာဖတ်အပြီးမှာ ဟိုးတုန်းက မရခဲ့ဘူးတဲ့ အတွေးသစ် အမြင်သစ်တွေ ရလိုက်ရပါတယ်။

ကျနော်လိုချင်တာ အဲဒါပါပဲ။

မိတ်ဆွေများကို မျှဝေချင်တာကလည်း အဲဒါပါပဲ။

စာဖတ်ပါ။ မသိတာကို သိလာအောင် စာဖတ်ပါ။ မဖြစ်ဘူးသေးတဲ့ အတွေးမျိုး ပေါ်လာအောင် စာဖတ်ပါ။ ထို့အတူပဲ စကားစမြည်ပြောပါ။ တဖက်သားဆီက အတွေးကောင်းပေါ်လာတဲ့အခါ သိလာ ရလာတာကို မှတ်သားပါ။

ကျော်မောင်(တိုင်းတာရေး)
၅-ဇူလိုင်-၂၀၁၆

Jul 3, 2016

နေရာနဲ့ အခါ

တခါမှာ စာမေးပွဲတခုဖြေနေရတဲ့အချိန်။ အောင်မှတ်လို့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ပမာဏလောက်ကို မှတ်ဉာဏ်ထဲကနေ အတင်းကာရော ဖျစ်ညှစ်ထုတ်နေရတဲ့ကာလ။ နှစ်ဆယ်နဲ့မှ လေးနာရီတောင်မပြည့်သေး၊ ပြန်လည်နွှေးထားတဲ့ သီအိုရီတွေ၊ တွက်ပုံတွက်နည်းတွေ၊ အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်တွေဆိုတာ၊ မချိမဆန့် မြန်မြန်ဆန်ဆန်ရိုက်သွင်းထားတဲ့ပုံစံဖြစ်နေတဲ့အတွက် တော်တော်နဲ့ ပြန်လည်ဖော်လို့မရတဲ့ အပိုင်းအခြားတခုမှာပေါ့။

အရွယ်ရောက်လာပြီး ခုနက စာမေးပွဲလိုမျိုးကို ဖြေရမယ့်အခါမှာ စိတ်ထဲမှာ အောင်မှတ်လောက်ပဲ စိတ်ဝင်စားတော့တယ်။ အောင်မှတ်ရဖို့ မှတ်ထားတဲ့အပိုင်းတွေကို ပြန်ဆွဲယူ။ ရှင်းပြတုန်းက နားလည်သလိုလိုရှိသား၊ ဒါမျိုးဆင်တူပုစ္ဆာကို စာမေးပွဲမှာမေးတဲ့အခါ မေးခွန်းဖတ်ကြည့်ပြီး မေးခွန်းထုတ်တဲ့ ဆရာမနှယ် အလွယ်လေးလာမေးရသလားလို့ ပြုံးလိုက်သေး။ တွက်ကြည့်တဲ့အခါမှာ တလွဲ။ လွဲနေမှန်းသိနေတာကိုက အခြေအနေမဆိုးသေးဘူးလို့ပဲ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ဂုဏ်ယူနေချိန်။

"ဟေ့လူ ဟေ့လူ" အသံက ခပ်အုပ်အုပ်လေး။ ဒီမှာ အဖြေရဖို့ သီသီလေးလိုတော့တဲ့စက္ကန့်ပိုင်းမှာမှ ဘယ်သူက လှမ်းခေါ်နေပါလိမ့်။

စာမေးပွဲခန်းစောင့်တဲ့ ဆရာ၊ ဆရာမတွေကလည်း အခန်းထဲမှာ ခေါက်တုန့်ခေါက်ပြန်။

ထပ်ကြားရတယ်။

"ဟေ့လူ ဟေ့လူ"

တော်တော်တိုးပေမယ့် ပထမတခေါက်အသံကတည်းက နည်းနည်းဂရုပြုမိထားတဲ့အတွက် ခေါင်းကို ဆတ်ကနဲ ဘယ်လှည့်ညာလှည့် လှည့်လိုက်တယ်။ ဘယ်လှည့်လိုသာပြောရတယ်၊ အဲဒီဖက်မှာက နံရံပဲရှိပါတယ်။ ညာဖက်မှာတော့ စာဖြေနေတဲ့ ဘော်ဒါတယောက်ရှိတယ်။ စာရေးစားပွဲခုံရှည်တခုံတည်းမှာ တဖက်တချက်စီ အစွန်းဖက်မှာ ထိုင်ပြီး စာဖြေရတာဖြစ်ပါတယ်။

ကြည့်လိုက်တော့ ဘော်ဒါက လက်ဟန်နဲ့ပြရင်း ပြောတယ်။

"ဘယ်နှနာရီ ရှိပြီလဲ"

ဒီက ကောင်ကလည်း ခပ်အုပ်အုပ်လေး ပြန်ဖြေတယ်။

"နှစ်နာရီ ထိုးတော့မယ်"

အဲဒါနဲ့ သူလည်း စာဆက်ဖြေ၊ ကိုယ်လည်း ခေါင်းတွေ ချွေးထွက်အောင် စဉ်းစား။

နာရီဝက်လောက်ကြာတော့ တခါထပ်ကြားပြန်တယ်။

"ဟေ့လူ ဟေ့လူ" "ဟမ်"

"ဘယ်နှနာရီ ရှိပြီလဲ" "နှစ်နာရီ မိနစ်သုံးဆယ်"

"အင်း"

အဲဒီပုဂ္ဂိုလ် စာတွေ ဆက်ရေး ဆက်ဖြေနေတယ်။ တော်တော်များများကို ရေးဖြေနေတာ။

သိပ်မကြာမီမှာပဲ။ လုပ်ချောင်းဟန့်သံကြားလိုက်ပြီး "အခုကော ဘယ်လောက်ရှိသွားပြီလဲ" လို့မေးလာပြန်ပါရောဗျာ။

"အချိန်ပြည့်တော့မယ်၊ နောက်ဆယ်မိနစ်ဆိုရင် ပြည့်ပြီ" ဖြေသာဖြေလိုက်ရတယ်။ သိပ်တော့ မကျေနပ်။ ကိုယ်တော်ချောက နာရီမပတ်။ သူကလည်း သိပုံရတယ်။ အချိန်တွေမေးတိုင်း မေးတိုင်း မဖြေချင့်ဖြေချင်ဖြေနေသောသူရဲ့ လေသံကို ဖမ်းမိသွားပုံပေါ့။ အချိန်ပြည့်လို့ စာရွက်တွေသိမ်းတဲ့အခါမှ နှစ်ယောက်စလုံး ထိုင်ခုံမှ ထကြ၊ ပုဂ္ဂိုလ်က နှုတ်တောင် မဆက်သွား။

တခုမေ့သွားတယ်။ အချိန်မေးသူကို အဆင်ပြေအောင် လက်ပတ်နာရီအိုလေးကို လက်ကနေ ချွတ်ပြီး စားပွဲခုံရဲ့ အလယ်လောက်မှာ ထားထားလိုက်ဖို့အကြံကို စာမေးပွဲခန်းမက ထွက်လာမှ ရမိတယ်။ အေးပေါ့။ နောက်တရက် ဆက်ဖြေရဦးမှာပဲ။ ရောက်တာနဲ့့ လက်ပတ်နာရီလေးကို အလယ်ခေါင်မှာ တင်ထားလိုက်မယ်။ သူလည်း နာရီကြည့်နိုင်၊ ကိုယ်လည်း အချိန်ခဏခဏ မေးခံရလို့ စာဖြေရတာ အနှောက်အယှက်မရှိနိုင်။ ကိုယ့်တွေးချက်နှင့်ကိုယ် ဟုတ်နေတာပေါ့။

နောက်တရက်ရောက်၊ စာမေးပွဲခန်းထဲကို နောက်နည်းနည်းကျမှဝင်၊ ထိုင်ခုံမှာ ဝင်ထိုင်မလို့ ပြင်တဲ့အချိန်မှာ စာရေးစားပွဲခုံကို ကြည့်မိတယ်။

ဟိုက် ဘာကြီးတုန်း။

စားပွဲတင်နာရီကြီးလေ။ စွင့်စွင့်ကားကားလို့ ပြောရမလားပဲ။ သုံးနေကြနှိုးစက်နာရီလိုမျိုး သေးသေးလေးမဟုတ်၊ ထုနဲ့ထည်နဲ့ လေးထောင့်ကျကျ ခန့်ခန့်ထည်ထည်ကြီး။ ဒီလူဗျာ ဒီလောက်ရှိတဲ့ နာရီကြီးကို စာမေးပွဲခန်းထဲ ဘယ်လိုလုပ်ယူလာတုန်းဆိုတာ မတွေးတတ်အောင်ပါပဲ။ ဆရာ ဆရာမတွေကို ပြောဆိုခွင့်တောင်းပြီး ယူလာပုံရပါတယ်။ စစ်တုရင် ပြိုင်ပွဲတွေက စားပွဲတင်နာရီတွေကိုတောင် မြင်ယောင်မိပါတယ်။

အဲဒီနေ့မှာတော့ "ဟေ့လူ ဟေ့လူ" ဆိုတဲ့ ခေါ်သံလည်း မကြားရ၊ "ဘယ်နှနာရီ ရှိပြီလဲ" လို့ မေးသံလည်း နှုတ်ဆိတ်။

အဲ နေဦးဗျ။ နာရီရဲ့ စက္ကန့်လက်တံသွားနေသံကတော့ တချက်ချက်နဲ့ တိတ်ဆိတ်နေတဲ့ စာမေးပွဲခန်းကို ဖုံးလွှမ်းနေလေရဲ့။

အဲဒီနေ့က ဖြေတဲ့ဘာသာ ဂုဏ်ထူးအမှတ်တောင် ရတယ် ထင်ပါရဲ့ဗျာ။

ကျော်မောင် (တိုင်းတာရေး)
၃-ဇူလိုင်-၂၀၁၆

Jul 1, 2016

ကူညီခြင်း ဆိုရာဝယ်

သောကြာနေ့က ရုံးရောက်ဖို့ ကားစီးတဲ့အခါ နှစ်ထပ်ကားစီးရတယ်။ စီးနေကြအတိုင်း အတွင်းဖက်လှေကားကနေတဆင့် အပေါ်ထပ်ကို တက်တယ်။ လှေကားတက်တက်ချင်းမှာ တွေ့တဲ့ ထိုင်ခုံမှာဝင်ထိုင်တယ်။ ခါတိုင်းထိုင်နေကြက ကားမှန်နားကပ်လျက်၊ အခုက ခရီးသည်တယောက်ရှိနှင့်နေတဲ့အတွက် လျှောက်လမ်းဖက်က ထိုင်ခုံမှာ ထိုင်လိုက်ရတယ်။ ထိုင်ခုံတွေက သီးခြားခုံတွေကို နှစ်ခုံစီတွဲထားတာ။ ခရီးသည်တွေ တယောက်ချင်း ကားပေါ်တက်လာနေကြ၊ ထိုင်ခုံမှာ ထိုင်ကြ၊ ထိုင်နေတဲ့သူတွေက ဖုန်းတွေသုံးကြနဲ့ မကြာခင်မှာပဲ ကားက စထွက်ပါတယ်။

နှစ်ထပ်ကားမောင်းတဲ့ ဘတ်စ်ကားကပ္ပတိန်က လူလတ်ပိုင်းအရွယ် မလေးအမျိုးသမီးဖြစ်ပါတယ်။ ကားထွက်ချိန်မှာပဲ လုပ်စရာနှစ်ခုကို သတိရမိတယ်။ ကျောပိုးအိတ်ထဲမှာ ပါတဲ့ စာအုပ်ကို ထုတ်ဖတ်မလား၊ ဖုန်းထဲက မှတ်စုမှာပဲ တိုတိုထွာထွာရေးမလားဆိုတာပါပဲ။ ဖုန်းက လက်မှာ ကိုင်ပြီးသားဆိုတဲ့အတွက် ရေးဖို့ရွေးချယ်လိုက်ပြီး ဖုန်းကို ဖွင့်ပါတယ်။ ကားက ဂိတ်ကအထွက် မီးပွိုင့်မှာ မီးနီမိနေပါတယ်။ 

အဲဒီမှာပဲ အောက်ထပ်က အသံတသံကြားပါတယ်။ ဘာပြောမှန်း မသဲကွဲပါ။ သေသေချာချာနားထောင်ကြည့်မှ " ဟလို ဟလို" ဆိုတာကို စကြားရတယ်။ တခုခုကို လက်နဲ့ တဖုန်းဖုန်းရိုက်နေတာလည်း ကြားရတယ်။ အသံထဲမှာ "အပေါ်ထပ်က တယောက်ယောက်ကူညီပါ" လို့ ကြားမိသလိုဖြစ်တော့ ထိုင်နေတဲ့နေရာကနေ ဘေးတွေ နောက်တွေ လှည့်ကြည့်မိတယ်။ လျှောက်လမ်းမှာ အန်တီတယောက် မတ်တပ်ရပ်ပြီး ဖုန်းသုံးနေတာကို တွေ့တယ်။ ရိပ်မိသွားပြီ၊ အောက်က တဒုန်းဒုန်းအသံနဲ့ ပြောသံတွေက ကားကပ္ပတိန်ဆီက လာတာ။ အပေါ်ထပ်မှာ မတ်တပ်ရပ်စီးခရီးသည် မရှိရဘူး။ အပေါ်ထပ်ကို တက်တဲ့လှေကားမှာလည်း မတ်တပ်ရပ်ခွင့်၊ ထိုင်ခွင့်မရှိဘူး။ 

အန်တီက ဖုန်းလေးပွတ်နေမြဲ၊ အောက်ကအသံကလည်း ပိုပြီး ညံလာသလို၊ ကားက မီးပွိုင့်ကနေ ထွက်စပြုနေပြီ။ 

အန်တီ ဒီမှာလာထိုင်ဆိုပြီး ပြောတဲ့အခါ အန်တီက ရပါတယ်တဲ့။ မဟုတ်ဘူး သွားထိုင်၊ အဲဒီမှာ မတ်တပ်ရပ်လို့မရဘူးပြောပြီး လှေကားကနေ အောက်ထပ်ကို ဆင်းခဲ့တယ်။ ကားကပ္ပတိန်ဆီက ကျေးဇူးတင်ပါတယ်ဆိုတာလည်း မကြားရပါ။ အောက်ထပ်က ခရီးသည်တွေဆီက အကြည့်တွေကို စူးစူးရဲရဲခံလိုက်ရပါတယ်။ စည်းကမ်းဖောက်တာ ဒီလူပဲဖြစ်မယ်ဆိုတဲ့အကြည့်။ ကားပ္ပတိန်အော်နေတာ ဒီလူပဲဖြစ်မယ်ဆိုတဲ့အကြည့်။ ကားကပ္ပတိန်ခေါင်းပေါ်ဖက်မှာရှိတဲ့ တီဗီကို ခရီးသည်တွေ ကြည့်ဖြစ်ချင်မှ ကြည့်ဖြစ်ကြပါလိမ့်မယ်။ သူက အဲဒီကနေ လှမ်းကြည့်ပြီး အန်တီ့ကို ပြောတာ။ 

ဘာပဲပြောပြော လုပ်သင့်တာတခုကို လုပ်ဖြစ်သွားတဲ့အတွက် ပီတိဖြစ်ရပါတယ်။

Jun 29, 2016

ရေးကြည့်တာပါ ::)

(က) သမီး မေမေ အိပ်နေတုန်း သမီးကလည်း သူ့ဘာသာသူ ကစားနေချိန် သမီး ဖေဖေက မျဉ်းကြောင်းမပါတဲ့ စာရွက်ဖြူပေါ်မှာ ဘော့ပင်နဲ့ ဟိုးအရင်တုန်းက ရေးခဲ့တဲ့ ဆောင်းပါးတပုဒ်၊ တိတိကျကျပြောရရင် ဝတ္ထုတပုဒ်ကို ညွှန်းတဲ့ အညွှန်းဆောင်းပါးကို စာပြန်စီကာ ထည့်သင့်တာထည့် ဖြုတ်သင့်တာဖြုတ်ပြီး လက်ရေးမူကနေ ဒစ်ဂျစ်တယ်သို့ပြောင်းကာ ကွန်ပျူတာထဲသို့ သိုလှောင်သိမ်းဆည်းခြင်းပြုလုပ်နေပါသည်။

(ခ) သမီး မေမေ အိပ်နေတယ်။ သမီးကလည်း သူ့ဘာသာသူ ကစားနေတယ်။ သမီးဖေဖေက စာအညွှန်းဆောင်းပါးတပုဒ်ကို ဒစ်ဂျစ်တယ်သို့ပြောင်းနေတယ်။ အဲဒီဆောင်းပါးက အရင်တုန်းက လက်ရေးနဲ့ ရေးခဲ့တဲ့ဆောင်းပါး။ မျဉ်းကြောင်းမပါတဲ့ စာရွက်ဖြူပေါ်မှာ ဘော့ပင်နဲ့ ရေးခဲ့တာပေါ့။ အခု ကွန်ပျူတာသုံးပြီး စာစီတဲ့အခါ အနည်းငယ်တည်းဖြတ်မှု လုပ်ရပါတယ်။

(ဂ) အိမ်မှုကိစ္စတွေ သမီးဝေယျာဝစ္စတွေ တနေ့လုံးလုပ်ရတဲ့အတွက် ညဖက်ရောက်လို့ သမီးမေမေ ပင်ပန်းသွားပြီး အိပ်ပျော်သွားချိန်မှာ သမီးက ဖေဖေ့ကို အထူးတလည် ဒုက္ခမပေးဘဲ သူ့ဘာသာသူ ခြင်းတောင်းကလေးတွေ အရုပ်လေးတွေ သစ်သားတုံးလေးတွေနဲ့ ဖေဖေ့နားမှာ လာကစားနေတယ်။ ဖေဖေကလည်း ဟိုးတုန်းက သူရေးခဲ့ဖူးတဲ့ မျဉ်းကြောင်းမပါ ဗလာစာရွက်ဖြူလွတ်ပေါ်က အညွှန်းဆောင်းပါးတစောင်ကို ဟိုပြင် ဒီပြင်လုပ်ပြီး ကွန်ပျူတာပြန်ရိုက်နေတယ်။

(ဃ) တနေ့လုံး မနားတမ်း အလုပ်နဲ့ လက်နဲ့ မပြတ်တဲ့ သမီးမေမေဟာ ညဦးပိုင်းရောက်တဲ့အခါ ဟန်မျှပင် မဆောင်နိုင်တော့ဘဲ အလွန်နွမ်းလျနေပြီဖြစ်တဲ့အကြောင်းကို နှစ်ခြိုက်စွာ အိပ်စက်ပြနေခြင်းဖြင့် သမီးဖေဖေကို သက်သေပြနေပါတယ်။ သမီးကလည်း ဖေဖေ့ကို သူကြိုက်တာ လုပ်ပါစေလေလို့ မပြောရုံတမယ် ဖေဖေ့ဘေးနားမှာ ကစားဖွယ်ရာတွေနဲ့ အလုပ်များနေပါတယ်။ ဖေဖေကတော့ လက်ရေးနဲ့ လှပသေသပ်စွာရေးထားတဲ့ ဆောင်းပါးလေးတစောင်ကို ကီးဘုတ် တဂျောက်ဂျောက်ရိုက်ကာ ပုံစံပြောင်းနေလေရဲ့။

(င) သမီး နဲ့ သမီးမေမေ သူတို့အလုပ် သူတို့ လုပ်နေကြချိန်မှာ သမီးဖေဖေလည်း သူဝါသနာပါရာ အလုပ်ကို လုပ်နေလျက်ရှိပါသည်။

(စ) သမီး ကစား ၊ မေမေနားချိန်၊ ဖေဖေမှာတော့ တဂျောက်ဂျောက်။

(ဆ) ကလေးအဖေ ကျနော် စာရေးနေသည်။