"ငါ့သားလေးတော့ ခံတွင်းပေါက်ရှာနေပုံပဲ"
"ဘယ်က ခံတွင်းပေါက်လည်း အမေ" ဆိုပြီး ပထမအကြိမ်ကြားတုန်းက ပြန်မေးမိတဲ့အခါ "ချေးယိုခါနီးမှ ချေးခံတွင်းပေါက်ရှာတာကို ပြောတာ သားရေ့" လို့ ပြန်ရှင်းပါတယ်။ ရှင်းမှပဲ ပိုရှုပ်သလိုဖြစ်တဲ့အတွက် ချေးခံတွင်းပေါက်ဆိုတဲ့ တင်စားမှုကို နားမလည်စွာနဲ့ ရှိနေတဲ့အခါ အဲဒါက "အလေး"သွားခါနီးမှ အိမ်သာရှာတာကို ပြောတာကွလို့ အဖေက ဝင်ပြောပါတယ်။
"အလေးဆိုတာ" လို့ ထပ်မေးရင်း အဖြေသိရတဲ့အခါ "အလေး"ဆိုတာသာမက "အပေါ့"ဆိုတဲ့စကားလုံးကိုပါ သိခဲ့ရပါတယ်။ စာကြွင်းအနေနဲ့ ဆိုရရင် စာသင်ခန်းမှာ စာသင်ဆရာ၊ဆရာမ ရှိနေတုန်း စာသင်နေတုန်း အပေါ့အပါးသွားချင်ရင် လက်ညှိုးတစ်ချောင်းထောင်ပြပြီး ဆရာ၊ဆရာမက ခေါင်းညိတ်ခွင့်ပေးရင် အခန်းပြင်ထွက်ခွင့်ရတာကို မှတ်မိပါသေးတယ်။
နောက်ပိုင်းမှာ ဒီလိုမျိုးကြုံတဲ့အခါ အမေမပြောခင် "အမေရေ သား ခံတွင်းပေါက်လိုက်ရှာနေတုန်း" လို့ ဆိုရင် အမေက ရယ်ပါတယ်။
စတုတ္ထတန်းတက်တုန်းက အင်္ဂလိပ်သာသာရပ်သင်ဆရာမကြီးတစ်ယောက်ရှိပါတယ်။ သူပြောနေကြစကားကို မှတ်သားခဲ့မိပါတယ်။ ကျောင်းသူကျောင်းသားတွေကို စာမေးလို့ စာမရတဲ့အခါမျိုးမှာ ပြောလေ့ရှိတဲ့ စကားပါ။ လက်ဖဝါးကို သစ်သားပေတံနဲ့ ရိုက်ခံရတာထက် နာပါတယ်။ အပြောမခံချင်ရင် စာရအောင်လုပ်ရမယ်လို့ စိတ်ထဲတွေးမိကြမှာပါပဲ။
"မျက်နှာသနပ်ခါး ပေါင်သေးကြောင်းစီးတွေ" လို့ ဆရာမကြီးက ပြောပါတယ်။
အဲဒီခေတ်အခါတုန်းက ကျောင်းသူများပါမက ကျောင်းသားများပါ သနပ်ခါးပါးကွက်ကွက်ကြတဲ့ခေတ်ဖြစ်ပါတယ်။
ဆရာမကြီးပြောတဲ့ "မျက်နှာသနပ်ခါး"နေရာမှာ ခေတ်ကာလနဲ့ညီအောင် "မျက်နှာပေါင်ဒါ" လို့ ပြောင်းမြင်မိပါတယ်။ ပညာရေးမှူးလာခါနီးမှာမှ ကျောင်းသန့်ရှင်းရေးအလောတကောလုပ်ကြတာ မြက်တွေနှုတ်ကြတာ တွေ့မိရင် ဆရာမကြီးရဲ့ "မျက်နှာသနပ်ခါး" ဇာတ်လမ်းတော့ စနေပြီ၊ ပေါင်ဒါတွေရိုက်နေကြပြီလို့ တွေးရင်း ပြုံးမိပါတယ်။
နောက်မှတ်မိတဲ့ စကားကတော့ "ကြမ်းကျိုးမယ်ဟေ့" ဆိုတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကတော့ အဖိုးအဖွားတွေရဲ့ လက်သုံးစကားပါပဲ။ အဖိုးတို့အိမ်မှာ အိမ်ရှေ့ဧည့်ခန်းကနေ မီးဖိုချောင်ဆီသွားတဲ့အခါ လမ်းကျဉ်းကျဉ်းလေးတခုကို ဖြတ်သွားရပါတယ်။ ဧည့်ခန်းကျော်ကျော်လောက် မီးဖိုချောင်ဆီမရောက်ခင်လောက်မှာ အဖွားရဲ့ မှန်တင်ခုံတခုရှိပါတယ်။ မှန်တင်ခုံရှေ့သစ်သားကြမ်းပြင်မှာ သနပ်ခါးလိမ်းဖို့ ကျောက်ပြင်ခပ်ကြီးကြီးတခုရှိပါတယ်။ မှန်တင်ခုံရဲ့ ဘယ်ဖက်ခြေနှစ်လှမ်းစာအကွာမှာ အိပ်ခန်းရှိပြီး မှန်တင်ခုံရဲ့ ညာဖက်ခြေတလှမ်းစာအကွာမှာ ပန်းကန်ခွက်ယောက်တွေထည့်ထားတဲ့ သစ်သားသေတ္တာကြီးတလုံးရှိပါတယ်။ လမ်းကျဉ်းကျဉ်းလေးဆိုတာက သနပ်ခါးလိမ်းတဲ့မှန်တင်ခုံနဲ့ သေတ္တာကြီးကြားကို ပြောတာပါ။ အဲဒီနေရာက ကြမ်းပြင်ဟာ လျှောက်ပါများလို့ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်၊ အနည်းငယ်ညွတ်ကိုင်းနေပါတယ်။
မြေးတွေ မြေးမတွေ အိမ်ပေါ်မှာ ပြေးလွှားသွားကြတဲ့အခါ အဲဒီနားမရောက်ခင် အဖိုးနဲ့အဖွားကပဲဖြစ်ဖြစ်၊ အိမ်မှာရှိတဲ့ လူကြီးတစ်ယောက်ယောက်ကပဲဖြစ်ဖြစ် သတိပေးလေ့ရှိပါတယ်။
"မပြေးနဲ့ဟေ့၊ ကြမ်းကျိုးသွားဦးမယ်၊ ခပ်ဖွဖွနင်း" ဆိုတာဖြစ်ပါတယ်။ မူရင်းအဓိပ္ပါယ် "ကြမ်းကျိုးသွားမယ်" ဆိုတာထက် မြေးမလေးတွေ မိန်းကလေးအတွက် လမ်းလျှောက်တဲ့အခါ ညင်သာစွာလျှောက်သင့်တယ်၊ ကြမ်းကြမ်းတမ်းတမ်းမလျှောက်သင့်ဘူးလို့ ဆုံးမချင်တာလည်း ဖြစ်ကောင်းဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ သစ်သားကြမ်းပြင်မရှိတဲ့အခါမှာလည်း အိမ်ပေါ်မှာ အရမ်းမပြေးနဲ့ဆိုတာကို ပြောချင်တဲ့အခါ "ကြမ်းကျိုးသွားမယ်"လို့ ပြောလေ့ပြောထရှိသွားပါတယ်။
တလောကကြားမိတဲ့ စကားကတော့ "အမူးပြေ ထန်းပင်မော့ကြည့်"တဲ့။
မတည့်တာတွေ နင်းကန်စား၊ ရောဂါဖြစ်တော့ ဆေးခန်းသွားရ ဆရာဝန်ပြရ၊ ဖြစ်နေတုန်းမှာ ကယ်ကြပါဦးပြော၊ ဆေးတွေဘာတွေ သောက်ပြီး ပြန်ကောင်းလာတော့ ဒီမတည့်တဲ့အစားအသောက်တွေပဲ ပြန်စားချင်။ ဒီအခါမှာ "အမူးပြေ ထန်းပင်မော့ကြည့်" ဆိုတာ ကြားရတာပါပဲ။
ဒီတခေါက်တော့ မှတ်သားမိခဲ့ ကြားရခဲ့တဲ့ စကားများစွာထဲကနေ လေးခွန်းကို မှတ်တမ်းတင်ကြည့်တာဖြစ်ပါတယ်။ နောင်လည်း တချို့စကားများကိုပြန်ရှာတွေ့မိ ကြားမိရင် မှတ်တမ်းတင်ကြည့်ရပါဦးမယ်။
"ချေးယိုခါနီးမှ ချေးခံတွင်းပေါက်ရှာ"
"မျက်နှာသနပ်ခါး ပေါင်သေးကြောင်းစီး"
"ကြမ်းကျိုးမယ်ဟေ့"
"အမူးပြေ ထန်းပင်မော့ကြည့်"
စကားတွေဟာ နာခံရခက် ကြမ်းသလိုလိုထင်ရပေမယ့် လေးနက်သောအဖိုးတန်စကားတွေဖြစ်မဖြစ်ဆိုတာကိုတော့ ကိုယ်တိုင်တွင်ရှိသော အသိဉာဏ်ဖြင့် စဉ်းစားတွေးခေါ်ဆုံးဖြတ်နိုင်ကြပါကြောင်း။
၂၈-မေ-၂၀၂၃
