အသုံးကျရဲ့လား (၁၁) ... စာကြည့်တိုက်များ

သက်ရှိထဲမှာ စကားပြောနိုင်တာ လူပဲရှိတယ်။ လူအချင်းချင်း စကားပြော ဆက်သွယ်ရာမှ အရေးအသားတီထွင်ဖန်တီးလာတာ။ နေတဲ့ ကျောက်ဂူတွေထဲမှာ ဂဏန်းအက္ခရာ အမှတ်အသားလုပ်ရင်းနဲ့ စလာတာပါပဲ။ လူတွေဟာ ကမ္ဘာဦးထဲက သိမ်းထားတတ် စုဆောင်းထားတတ်တာ ၀ါသနာပါတယ်။ အမဲလိုက်လို့ရလာတဲ့ သားကောင်အရေအတွက် စတာတွေ မှတ်ရင်းနဲ့ အက္ခရာတွေ စတင်လာတာပဲ။ စာရေး စာဖတ်တတ်လာတော့ လူရဲ့ ဝသီအတိုင်း စုဆောင်းထားတတ်ကြတယ်။ အဲဒီလို စုဆောင်းရင်း ကိုယ့်အတွက် သူ့အတွက်နဲ့ စာကြည့်တိုက်တွေ ပေါ်ပေါက်လာတာပါပဲ။ စာပေ၊ ကျမ်းဂန်၊ မူုရင်း စာရွက်စာတမ်းတွေ သိမ်းဆည်းထားပြီး စာပေလိုက်စားသူတွေ၊ အသိဉာဏ် ဗဟုသုတရှာဖွေသူတွေ၊ အတတ်ပညာ ဆည်းပူးသူတွေအတွက် စာကြည့်တိုက်များက အထောက်အကူပြုပါတယ်။ ဘုံထားပြီး စနစ်တကျစုဆောင်း၊ စနစ်တကျ အသုံးပြုကြတာမှာ  စာကြည့်တိုက်တွေက စံထားလောက်ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ သက်ဦးဆံပိုင်ခေတ်ပိုင်း ဘုရင်၊ ဧကရာဇ်၊ မင်းညီမင်းသားများ ဖတ်ဖို့ နန်းတော်တွေထဲ စာကြည့်တိုက်တွေထားပါတယ်။ ဆရာတော်များ၊ ရဟန်းသံဃာများ အတွက် ဘုန်းကြီးကျောင်းစာကြည့်တိုက်များလည်း ရှိခဲ့ပါတယ်။ ပိဋကတ်တိုက်လို့ခေါ်ပါတယ်။ နောက်ပိုင်းခေတ် စာကြည့်တိုက်အတော်များများ ပေါ်ပေါက်လာပြီး အသင်းဝင်တွေ ငှားရမ်းဖတ်ရှုနိုင်တဲ့ အထိရောက်လာပါတယ်။ ငယ်ငယ်က စာစီစာကုံးရေးတာမှာ "ကျောင်းစာကြည့်တိုက်" ဆိုတဲ့ခေါင်းစဉ်ဆိုရင် အလွန်ခေါင်းစားရပါတယ်။ ရေးစရာ မရှိပေမယ့် စိတ်ကူးလေးနဲ့ ကြံဖန်ရေးခဲ့ရတာပါပဲ။ ဘာပြောကောင်းမလဲ၊ ကျောင်းစာကြည့်တိုက်ထဲမှာ ပုံပြင်၊ကာတွန်း၊ဂျာနယ် မှအစ နာမည်ကျော်စာရေးဆရာကြီးများရေးတဲ့ စာအုပ်တွေ၊ ရည်ညွှန်းတွေဖြစ်တဲ့ အဘိဓာန်၊ စွယ်စုံကျမ်း အတော်ရှိတယ်ပေါ့၊ တော်သေးတယ် အဲဒီတုန်းက "ကျော်မောင့်အတွေးထဲက ကျောင်းစာကြည့်တိုက်" လို့ ဆရာမ မပြင်ပေးလိုက်တာကံကောင်း။

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံရဲ့ကျောင်းစာကြည့်တိုက်၊ တက္ကသိုလ်ကောလိပ်စာကြည့်တိုက်၊ စက်ရုံအလုပ်ရုံတွေမှာဆိုရင်လည်း ပညာရပ် သုတရသ ဆိုင်ရာဆိုင်ရာ စာကြည့်တိုက်တွေ အဆင့်မြင့်ရင် အဲဒီနိုင်ငံလည်း တိုးတက်ပါတယ်။ ထိုကျောင်းတွေ၊ ကောလိပ် တက္ကသိုလ်တက်ခဲ့ရတဲ့ သူတွေက သူတို့ရပ်ရွာမှာ စာကြည့်တိုက်တွေ ဖြစ်ပေါ်အောင် ဆောင်ရွက်ကြမှာပဲ၊ စာကြည့်တိုက် အသုံးဝင်ပုံကို လက်တွေ့သိထားကြပြီကိုး။ စာကြည့်တိုက်တွေ ဖြစ်ပေါ်အောင် လုပ်ခဲ့ကြတဲ့ သာဓကတွေလည်း ရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကျောင်းစာကြည့်တိုက်၊ တက္ကသိုလ်ကောလိပ်စာကြည့်တိုက်တွေကို ဦးစားပေးပြီး တိုးတက်အောင် လုပ်သင့်တယ်။ ရပ်ကွက်စာကြည့်တိုက်၊ မြို့နယ်စာကြည့်တိုက်၊ ပုဂ္ဂလိက စာကြည့်တိုက်တွေမှာ အဲဒီလူတွေ ဦးဆောင်လာမှာ၊ ဦးဆောင်ခွင့်လည်း ပေးရမယ်။ စာအုပ်စာတမ်းတွေ လှူနေရုံ၊ စာဖတ်ကြပါ စာဖတ်ကြပါလို့ တိုက်တွန်းနေရုံနဲ့ မလုံလောက်သေးပါ။ အခု ရွေ့လျားစာကြည့်တိုက်တွေ လုပ်လာတာ သဘောကျတယ်၊ စာဖတ်ချင်သူတွေ စာအုပ်ရှိရာ မလာအားရင် စာအုပ်တွေက စာဖတ်သူတွေရှိရာလာမယ်။ အတော်ကောင်းပါတယ်။

တက္ကသိုလ်တွေမှာ နိုင်ငံတကာအဆင့်မီ တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်များလို မလုပ်နိုင်တာတောင်မှ ဆိုင်ရာ စာအုပ်တွေ ပြည့်ပြည့်စုံစုံဖန်တီးပေးဖို့လိုတယ်။ တက္ကသိုလ်ကျောင်းသူကျောင်းသားတွေ ပြင်ပစာကြည့်တိုက်တွေ  အားကိုးမနေဘဲ ကိုယ့်ကျောင်း ကိုယ့်တက္ကသိုလ်က စာကြည့်တိုက်နဲ့ အလုပ်ဖြစ်စေချင်ပါတယ်။

တက္ကသိုလ်ကဘွဲ့ရတဲ့ နှစ်မှာ ဘွဲ့ရများဂုဏ်ပြုညစာ စားပွဲလုပ်တာထက် အဲဒီ ဘွဲ့ယူမောင်မယ်များ စုပေါင်းပြီး စာသင်ကြားခဲ့ရာ တက္ကသိုလ်ရဲ့ စာကြည့်တိုက်အတွက် လိုအပ်တဲ့ စာအုပ်စာတမ်းတွေ အထောက်အကူပြုပစ္စည်းတွေ အမှတ်တရလှူကြရင် သိပ်ကောင်းမှာပဲ။ လုပ်လည်းလုပ်ခဲ့တဲ့သူတွေ ရှိပါတယ်။ စဉ်ဆက်မပြတ်ဖို့လည်းလိုပါတယ်။ ဘွဲ့ယူကြတဲ့ နှစ်တိုင်း လုပ်ကြရင်တော့ စာအုပ်တွေထားဖို့ စာကြည့်တိုက်နေရာ ကျယ်ကျယ်မှ ရမှာပါ။

စာကြည့်တိုက် ဆိုတာသာ မရှိခဲ့ရင် စာတိုငညို ကနေ ဝန်ဇင်းမင်းရာဇာလို့ ခေါ်တဲ့ ဘုရင့်ပညာရှိ မင်းတိုင်ပင် အမတ်ဖြစ်လာစရာ မရှိဘူး။ သူသာ မင်းတိုင်ပင် အမတ် မဖြစ်ရင် ဘုရင်လည်း အသုံးကျချင်မှ ကျမယ်။ တိုင်းပြည်လည်း ကမောက်ကမ ဖြစ်ချင်ဖြစ်နိုင်တယ်။ (စာတိုငညိုဟာ သူ့ကျေးရွာက ဘုန်းကြီးကျောင်းပိဋကတ်တိုက် (စာကြည့်တိုက်)ကို အသုံးပြုပုံပေါ်ပါတယ်)။ စာကြည့်တိုက် ဆိုတာသာ မရှိခဲ့ရင် လင်ကွန်း လည်း သမ္မတဖြစ်လာစရာ မရှိဘူး။ ဟားဗတ်တက္ကသိုလ်မှာ စာကြည့်တိုက် မထားရင်၊ အောက်စ်ဖို့မှာ စာကြည့်တိုက် ကောင်းကောင်းမရှိရင် .....

ကဲဗျာ .. ကျွန်တော်တို့ တက္ကသိုလ်တွေမှာ စာကြည့်တိုက်ကောင်းကောင်းမရှိရင် ....

စာဖတ်သူများ ဆက်တွေးကြပါ။ တွေးပြီးရင်တော့ ဘာလုပ်ရမယ်ဆိုတာ သိလာမှာပါ။ စာကြည့်တိုက် အကျိုးသိပြီး ကောင်းမွန်စွာ အသုံးချနိုင်ကြပါစေ။ ။

   

 ကျော်မောင်(တိုင်းတာရေး)

 ၂၃-သြဂုတ်-၂၀၁၄

အသုံးကျပါတယ် (၁၀) .... ဟိုးရှေးရှေးတုန်းက

ပုံပြင်တွေ ပြောပြကြဖို့ပါ။ ဘယ်အရပ်ဒေသ ဘယ်နိုင်ငံမှာဖြစ်ဖြစ် ကလေးပုံပြင်စာအုပ်တွေ ပုံပြောကောင်းသူတွေ များစွာလိုအပ်ပါတယ်။ ပုံပြင်ဟောင်းတွေ ပြန်လည်ဖော်ထုတ်ပြီး ပုံပြင်အသစ်တွေ ထပ်မံဖန်တီးရမှာပါ။ 

ပုံပြင်ဟာ ကလေးစာပေမှာ အဓိကကျပါတယ်။  "လက်ဦးဆရာ၊ မည်ထိုက်စွာ၊ ပုဗ္ဗာစရိယ မိနဲ့ဖ" ဆိုတဲ့အတွက် ကလေးရဲ့ ဦးဆုံးဆရာသည် မိဘတွေပဲဖြစ်ပါတယ်။ ပုံပြင်ကောင်းကောင်း ပြောတတ်တဲ့ အဖေ အမေတွေ ဖြစ်ဖို့လိုပါတယ်။ မိဘအဖြစ်ရောက်သွားကြသူများ သူတို့ငယ်စဉ်ကလေးဘဝမှာ ပုံပြင်များစွာနားထောင်ခွင့်ရခဲ့မယ်ဆိုရင် သူတို့သားသမီးများအား  ထိုပုံပြင်များ ပြန်လည်ပြောပြနိုုင်မှာပါ။ ပုံပြင်အတော်များများ နားမထောင်ခဲ့ရ၊ မဖတ်ခဲ့ရတဲ့သူများအတွက် မိဘဖြစ်လာတဲ့အခါ ပုံပြင်တွေဖတ်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ကလေးတွေကို ပုံပြောပြဖို့ပေါ့။ ကလေးတွေကို  ပုံပြင်စာအုပ်ဖတ်ပြတာကလည်း ပုံပြောခြင်းတစ်မျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ ထိုသို့ပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် စာသင်ကျောင်း မတက်ရမီ ကျောင်းနေအရွယ်မတိုင်မီမှာ ပုံပြင်များစွာကို သူတို့လေးတွေ နားရည်ဝနေနိုင်ပြီပေါ့။

စာသင်ကျောင်းရောက်တဲ့အခါ ဆရာ ဆရာမများပြောပြတဲ့ တိုင်းရင်းသားရိုးရာပုံပြင်များ၊ နိုင်ငံတကာ ပုံပြင်များ စသည်ကို နားထောင်ပြီး ပုံပြင်ကို ပိုမိုနှစ်သက်လာနိုင်ပါတယ်။ ပုံပြောကောင်းတဲ့ ဆရာ ဆရာမ သင်တဲ့ဘာသာရပ်မှာ ထူးချွန်ထက်မြက်တဲ့ ကလေးတွေ အမြောက်အမြား ပေါ်ထွက်လာနိုင်ပါတယ်။

ပုံပြောပြိုင်ပွဲများ ကျင်းပပေးခြင်းဖြင့် ပုံပြင်တွေကို ကလေးများစိတ်ဝင်စားလာအောင် ပြုလုပ်နိုင်ပါတယ်။ စာကြည့်တိုက်တွေမှာ စာကြည့်တိုက်မှုးတွေက ကလေးတွေကို ပုံပြောပြကြတဲ့ အစီအစဉ်ရှိပါတယ်။ ကလေးတွေကိုယ်တိုင် စာဖတ်နိုင်တဲ့အခါ သူတို့နဲ့ သင့်တော်မယ့် ပုံပြင်စာအုပ်တွေ ညွှန်းပြရပါမယ်။ စာအုပ်အရာင်းဆိုင်တိုင်း ပုံပြင်စာအုပ်များ ရောင်းဖို့ လိုပါတယ်။ ပုံပြင်အတော်များများဟာ စိတ်ကူးသက်သက်မျှ ဖြစ်နိုင်ပေမဲ့ ထိုပုံပြင်တွေမှ တစ်ဆင့် စိတ်ကူးကောင်းတွေ၊ ဓလေ့ထုံးစံတွေ၊ အတွေးသစ် အမြင်သစ်တွေ ထပ်ဆင့်ပွားများစေပါတယ်။ ပုံပြင်များ နားထောင်ခြင်း ဖတ်ရှုခြင်းဖြင့် သက်ဆိုင်ရာ စကားလုံးဝေါဟာရများကြွယ်ဝလာနိုင်ခြင်း၊ ဇာတ်လမ်းဇာတ်ကွက် အစီအစဉ်နှင့်စီကာပတ်ကုံး ရေးဖွဲ့ထားမှုများအား သတိပြုမိလာစေခြင်း၊ ကလေးများ၏ စူးစမ်းလေ့လာချင်စိတ်များ ပိုမိုအားသန်လာစေခြင်း၊ အကောင်း အဆိုး အကြောင်း အကျိုးကို ပုံပြင်များမှပေးသော သင်ခန်းစာ အနေအဖြစ် စတင်သိရှိလာစေနိုင်ခြင်း၊ ပုံပြင်ပါ ဇာတ်ကောင်များ၏ ကောင်းမွန်သော အကျင့်နှင့်လုပ်ရပ်များအား အတုယူအားကျလာစေခြင်း စသည့် ကျေးဇူးတစ်ပုံတစ်ပင် ရစေနိုင်ပါတယ်။

ကလေးတွေက များသောအားဖြင့် ပုံပြင်အသစ်အသစ်တွေ နားထောင်ချင် ဖတ်ရှုချင်ကြတယ်။ ပုံပြင်ဟောင်းကို ပြန်ပြောမိပါက ပြောပြီးသားကြီးဆိုပြီး စောဒကတက်ပါလိမ့်မယ်။သူတို့စိတ်ဝင်စားလာတဲ့အခါ မျက်လုံး အဝိုင်းသားနဲ့ အားပါးတရ နားစွင့်ထားကြပါလိမ့်မယ်။ ပုံပြောသူရဲ့ လေယူလေသိမ်းကို လိုက်ပြီး ပုံပြင်ထဲမှာ မျောပါကြပါလိမ့်မယ်။ မရိုးနိုင်တဲ့  ပုံပြင်တွေအတွက် ထပ်ခါထပ်ခါ ပြောပြပေးဖို့ တောင်းဆိုမှုတွေ ရှိတတ်ပါတယ်။ အိပ်ရာဝင်ပုံပြင်တွေဟာ ကလေးများအဖို့ အိပ်ဆေးကောင်းတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ပုံပြင်တွေကို သူတို့ကိုယ်တိုင်ဖတ်တဲ့အခါ ထမင်းမေ့ ဟင်းမေ့ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ တစ်ချို့က ပုံပြင်တိုလေးတွေ၊ ပုံတိုပတ်စတွေ ဖတ်ရတာ နှစ်သက်ပြီး တစ်ချို့က ပုံပြင်ရှည်တွေကိုမှ တမေ့တမော စွဲွဲလမ်းးစွာ ဖတ်ရှုကြပါတယ်။

ပုံပြင်တွေကို အသံနေ အသံထား မှန်မှန်ကန်ကန်ဖြင့် လေ့ကျင့်ဖတ်ရှုပါက ပုံပြောကောင်းသူ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ပုံပြင်နားထောင်ခြင်း၊ ပုံပြင်ဖတ်ရှုခြင်းဖြင့််လည်း ပုံပြောကောင်းသူတစ်ယောက် ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။

"ဟိုးရှေးရှေးတုန်းက" ၊ "တစ်ခါတုန်းက" လို့သာ စလိုက်ပါ။ ပုံပြင်ချစ်သူတွေ ဘယ်လောက်ရှိသလဲဆိုတာ တွေ့ရပါလိမ့်မယ်။   ။

 ကျော်မောင်(တိုင်းတာရေး)

  ၂၀-သြဂုတ်-၂၀၁၄

အသုံးကျရဲ့လား (၉) .... သိုင်းဝတ္ထုများ

ကောင်းကင်ကပြာလဲ့နေ၏။ လေညင်းက အနောက်ရပ်ဆီမှ သာသာလေး တိုက်နေ၏။ တလောကလုံး သစ်ရွက်လေတိုးသံ၊ ကျေးငှက်သံများမှ တပါး ငြိမ်သက်လျှက်ရှိသည်။ တောတောင်တခွင်၏ တိတ်ဆိတ်မှုအား အဝေးမှ မြင်းခွာသံများက ဖြိုခွင်းလိုက်ပေပြီ "ခွပ် .. ခွပ် .. ခွပ် .. ဖြောက် .. ဖြောက် .. ဖြောက်" ။

ငယ်ငယ်က စွဲစွဲဲမြဲမြဲဖတ်ခဲ့သော မြန်မာပြန်သိုင်းဝတ္ထုများ၏ စ နေ...ကြ မရိုးနိုင်သော ဝတ္ထုနိဒါန်း။ ဟိုခေတ်တုန်းက သိုင်းဝတ္ထုဘာသာပြန်စာရေးဆရာများ ဖြစ်ကြသော ဆရာမောင်နှင်းဆွေ၊ ဆရာတက္ကသိုလ်နေလင်းအောင်၊ဆရာဝင်းကြွယ်၊ ဆရာဘုန်းကြွယ်၊ ဆရာမိုးကျော်သူ စသူတို့၏ စာအုပ်များ ဖတ်ခဲ့ရသည်။

ဆရာနွမ်ဂျာသိုင်း အား သိုင်းဝတ္ထုရေး စာရေးဆရာထင်ပြီး သူ့စာအုပ်တစ်အုပ် ငှားဖတ်ခဲ့ဖူးသည်။ နောက်မှ ရန်ကုန်စက်မှုတက္ကသိုလ်( အာအိုင်တီ) နောက်ခံဇာတ်လမ်းဖြစ်သောကြောင့် အဆုံးထိဖတ်ရင်း နွမ်ဂျာသိုင်းမှ နွမ်ဂျာသိုင်း ဖြစ်ခဲ့ဖူးသည်။ သိုင်း ပါလို့ ငှားဖတ်ဖြစ်ပြီး အင်ဂျင်နီယာကျောင်းသားဖြစ်ချင်ခဲ့ကာ စာကြိုးစားခဲ့ရသည်။ သိုင်းဝတ္ထုစွဲလမ်းမှု၏ ကောင်းကျိုးတစ်ခုပင်။

တက္ကသိုလ်ဝင်တန်းရောက်ချိန် မြန်မာစာဆရာ၏ သိုင်းဝတ္ထုနဲ့ပတ်သက်သော ကောက်ချက်ကြောင့် ဆယ်တန်းဖြေပြီး နောက်ပိုင်းကာလမှ တက္ကသိုလ်တက်ချိန်အထိ အားရင်အားသလို သိုင်းဝတ္ထုဆက်ဖတ်ဖြစ်သည်။ ဆရာပြောခဲ့တာက "ဆရာတို့တော့ သိုင်းဝတ္ထုတွေ ကြိုက်တယ်၊ အဲဒီ ဇာတ်လမ်းတွေထဲမှာ အဖြူရောင်သိုင်းသမားနဲ့ အနက်ရောင်သိုင်းသမားဆိုပြီးရှိတယ်၊ အဖြူရောင်သိုင်းသမားလို့ခေါ်တဲ့သူတွေက လူကောင်းတွေ၊ အနက်ရောင်တွေက လူဆိုးလူညစ်တွေ၊ သူတို့တွေ သိုင်းချ၊ ဇာတ်သိမ်းမှာ အဖြူရောင်သိုင်းသမားတွေ နိုင်ပွဲရ။ ဒီလိုချည်းပဲ။ အညစ်အပတ် မပါဘူး။ လူကောင်းနဲ့လူဆိုးမှာ လူကောင်းနိုင်တာကို ပြတယ်။ မတရားလုပ်သူတွေ မိုက်ဇာတ်သိမ်းတယ်။ ဘာပဲပြောပြော သိုင်းဝတ္ထုတွေက ကောင်းတာလုပ်ရင် ကောင်းတာဖြစ်မယ်၊ မကောင်းတာလုပ်ရင် မကောင်းတာဖြစ်မယ် ဆိုတာ သင်ခန်းစာပေးတယ်၊ ဆရာတော့ သိပ်ကြိုက်တာပဲ" သူကြိုက်သလို ကိုယ်ကလည်း သိုင်းဝတ္ထုလုံးချင်းချည်းဖတ်သည်မှ အုပ်တွဲလိုက်များဖတ်သည်အထိ တိုးတက်ခဲ့သည်။

ငယ်စဉ်အခါက ဝတ္ထုစာအုပ်စဖတ်ဖြစ်သည်မှာ အပြည့်အစုံမဟုတ်တော့သော မောင်နှင်းဆွေ ဘာသာပြန် သိုင်းဝတ္ထုတစ်ပိုင်းတစ်စ စာအုပ်အဟောင်းမှစသည်။ အတွင်းအား၊ ကိုယ်ဖော့ပညာ၊ အကြောပိတ်ခြင်း၊ လက်နက်ပုန်း၊ ဂူအောင်းကာသိုင်းကျင့်ခြင်း၊ ၀ါးစိမ်းရွက်အရက်(သိုင်းသမားတွေ အရက်ကြိုက်တာ တစ်ခုတော့ ချွင်းချက်ထားရမလို ၊ အားကျပြီး စမ်းသောက်ခဲ့လျှင် ဂျက်ကီချန်း သရုပ်ဆောင်သလို အရက်မူးသိုင်းသမား မဖြစ်ဘဲ အသည်းကွဲသိုင်းသမားဖြစ်သွားမလား မပြောတတ်) ဘာသိုင်းညာသိုင်း၊ ဟိုဂိုဏ်း ဒီဂိုဏ်း စသော သိုင်းဝတ္ထုဝေါဟာရများ ယဉ်ပါးလာသည်။ သိုင်းဝတ္ထုထဲတွင် တွေ့ရတတ်သော "မည်သို့မည်ပုံလုပ်လိုက်သည်မသိ" ဟူသော စာသားအား အလွန် သဘောကျသည်။ သိုင်းဝတ္ထုဖတ်သက်ရင့်လာသောအခါ စာဖတ်မြန်လာတာ သတိထားမိသည်။ ကျောင်းစာများ မှတ်ရ ဖတ်ရသည်တွင် ထိုသို့ သိုင်းစာပေ၊ သိုင်းဝတ္ထုဖတ်သည့်အလေ့အထက အထောက်အကူကောင်းကောင်းပြုသည်။စာအတော်သွားသည်။ စာဖတ်အား ကောင်းလာသည်။ တစ်ခြားသူတွေတော့ မသိ၊ ကိုယ့်အတွက်တော့ ဝတ္ထုဖတ်ခြင်းအစ သိုင်းဝတ္ထုများက ဟုဆိုရပါမည်။ တခါတလေ စာကြီးပေကြီးဖတ်နေရင်းမှ သိုင်းဝတ္ထုများ ကောက်ကိုင်မိသည်။ ကျေးဇူးရှင် သိုင်းဝတ္ထုများအား မမေ့စကောင်း အလေးထားဖတ်ဖြစ်သည်။

မိုးသောက်ပန်း၊ အပတ်စဉ်ထုတ် ရွှေသွှေးဂျာနယ်၊ လစဉ်ထုတ် ရတနာမွန်မဂ္ဂဇင်း၊ ကာတွန်း ၊ ပုံပြင်စာအုပ်များမှသည် သိုင်းဝတ္ထု၊ ထိုမှသည် ဆရာမင်းသိင်္ခ၏ ဆားပုလင်းနှင်းမောင၊် ဆရာရာဇဂဏီ၏ လူသူတော် သျှောင်တစ်စောင်း ၊ ဆရာရွှေဥဒေါင်း၏ စုံထောက်ကြီး ဦးစံရှား ၊ ဆရာမြသန်းတင့် ဘာသာပြန်သော ရှားလော့ဟုမ်း၊ ဆရာဒဂုန်ရွှေမျှား၏ ဦးထင်ကျော် စွန့်စားခန်းများ စသည် စသည်မှ ဆရာမဂျူး၏ ပင်လယ်နှင့်တူသော မိန်းမများ၊ ဆရာမခင်နှင်းယု၏ မွှေး၊ ဆရာမြသန်းတင့် ဘာသာပြန်ခဲ့သော လီယိုတော်စတွိုင်း၏ စစ်နှင့်ငြိမ်းချမ်းရေး စသော ဝတ္ထုရှည်ကြီးများ ၊ အတ္ထုပ္ပတ္တိ စာပေများ၊ မှန်နန်းရာဇဝင် ကဲ့သို့ ရာဇဝင်စာအုပ်များ စုံစုံလင်လင်ဖြင့်သာမက ၊အချစ်ဝတ္ထု၊ ဘဝသရုပ်ဖော်ဝတ္ထု၊ ဒသနစာပေ၊ ဘာသာရေး စာပေပါမကျန် ဖတ်ရှုခဲ့ရသည်။ ဟိုတုန်းက စာကျက်သော်လည်း စာမရနိုင်ဖြစ်ကာ အခက်တွေ့ပြီး ဆက်မကျက်ချင်အောင် ပျင်းနေလျှင် "ဟို ကောင်လေး .. သိုင်းဝတ္ထုတွေကျတော့ သုံးလေးငါးအုပ် ညဉ့်နက်သန်းခေါင်ထိ ဖတ်၊ စာလေး တစ်ပုဒ်ကျတော့ ဇွဲလေး အားထည့်ပြီး ကျက်တာမဟုတ်ဘူး"ဟု သိုင်းဝတ္ထုများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ကာ အဖေ အမေတို့၏ အားပေးတိုက်တွန်းသံများဖြင့် အတန်းတွေ တစ်တန်းပြီး တစ်တန်း အောင်ခဲ့ရသည်။

ထိုသို့ အသုံးကျခဲ့သော အနှီ မြန်မာပြန်သိုင်းဝတ္ထုများအား မြန်မာစာပေ၏ မည်သည့်နေရာတွင် ထည့်သွင်းကြပါမည်နည်း။ စာဖတ်ချင်စိတ်အား နှိုးဆွနိုင်စွမ်းရှိသော၊ အဖြူ အမည်း အကောင်း အဆိုး သဘောကို ရိုးရှင်းပေါ်လွင်အောင် ဖွဲ့နွဲ့ထားသော၊ စာဖတ်နှုန်း မြန်စေသော ထိုဝတ္ထုမျိုးများအား မည်သို့ သတ်မှတ်ကြပါမည်နည်း။ မည်သို့ပင်ဆိုစေ သိုင်းဝတ္ထုများသည် ကလေးစာပေမှ လူကြီးစာပေသို့ အကူး ပေါင်းကူးပေးသော စာပေတံတား အမျိုးအစားတစ်ခုဟု သတ်မှတ်ပါသည်။

ဆရာမောင်ထင်၏ ကိုဒေါင်း ဝတ္ထုမှ နာမည်ကျော်စာကြောင်းဖြစ်သော "ကိုဒေါင်းကား သေလေပြီ၊ ကိုဒေါင်း သက်တော်ရာကျော် ရှည်ပါစေသတည်း" ကို တုပယူသုံးခွင့်ပြုပါ "သိုင်းဝတ္ထုများကား မှိန်စပြုလေပြီ။ သိုင်းဝတ္ထုများ သက်တော်ရာကျော် ရှည်ပါစေသတည်း"။ ။

ကျော်မောင်(တိုင်းတာရေး)

၁၉-သြဂုတ်-၂၀၁၄

အသုံးကျရဲ့လား (၈) ... သတင်း

တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ေမးေလ့ရွိတယ္ "ဘာသတင္းထူးေသးလဲ" ျပန္ေျပာတယ္ "အရင္လိုပါပဲ၊ ဘာမွ မထူးပါဘူး" ။ ဒါဆိုရင္ "ေၾသာ္ သတင္းမဖတ္ရေသးဘူး ထင္တယ္" ၊ တခ်ိဳ႕ေမးေလ့ရွိတာ "ဟို သတင္းၾကားၿပီးၿပီလား" အဲဒီေနာက္ သတင္းဖလွယ္ၾက။ သတင္းေရးတဲ့သူ သတင္းသမားက သတင္းသစ္ရေအာင္ရွာ၊ သတင္းေနာက္ကို လိုက္၊ သတင္းေရး၊ သတင္းဖတ္သူ နားေထာင္သူ သတင္းၾကည့္သူက ဖတ္၊ နားေ...ထာင္ ၾကည့္။ သတင္းဖတ္သူထဲမွာ အေပၚရံ ဖတ္သူ၊ ႏႈိက္ႏိႈက္ခၽြတ္ခၽြတ္ဖတ္သူ၊ သတင္းကို သိၿပီး အသုံးခ်သူဆိုၿပီး ခြဲႏိုင္ပါတယ္။ သတင္းကို အသုံခ်ႏိုင္သူ အတြက္ သတင္းဟာ အသုံးက်ပါတယ္။သတင္းစာဆရာႀကီး လူထုစိန္၀င္း က "သတင္းဆိုတာဟာ အစီရင္ခံစာမဟုတ္ဘူး၊ အစည္းအေ၀း မွတ္တမ္းမဟုတ္ဘူး၊ လူ႔ေလာက၌ ျဖစ္ရုိးျဖစ္စဥ္ထက္ ဆန္းၾကယ္တဲ့ ျဖစ္ရပ္အေၾကာင္းအရာမ်ားကို စကားေျပနဲ႔ အတိုဆုံး အရွင္းဆုံး ေရးသားတင္ျပထားတဲ့စာ" လို႔ ဖြင့္ဆိုျပခဲ့ပါတယ္။

ေရွးေခတ္က သတင္းဆိုတာ "လူ႔သတင္း လူခ်င္းေဆာင္"၊ ေျချမန္ေတာ္ ဆိုတာ ထိုေခတ္ေတြက သတင္းေပးပို႔ရတဲ့ ကိစၥပါလုပ္ရတယ္။ ျမန္မွရတာကိုး။ ေအသင္ေတြ ပါရွန္းကို စစ္ပြဲနိင္တဲ့သတင္း မာရသြန္ အရပ္က အသက္စြန္႕ၿပီးပို႔တဲ့ ဖိုင္ဒိအိဒိ (Pheidippides) ကို ေအသင္ၿမိဳ႕မွ အေျပးသမားဆိုၿပီး ဂုဏ္ျပဳၾကတယ္၊ သူသည္ သတင္းကို အသက္ေပးကာ ပို႕တဲ့ သတင္းသမားလည္းျဖစ္တယ္။ သူက ေျချမန္ေတာ္။

ဒီဖက္ေခတ္မွာ သတင္း ယူနိင္၊ပို႔ႏုိင္တဲ့ နည္းလမ္းအေတာ္မ်ားမ်ားရွိလာပါၿပီ။ သတင္းဖတ္သူေတြ ၾကည့္သူေတြ နားေထာင္သူေတြ အတြက္လည္း သတင္းရႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းမ်ားစြာ ရွိလာပါၿပီ။ သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္ ေတြအျပင္ အင္တာနက္ဆိုတာ သတင္းအတြက္ အသုံးက်တဲ့ လက္နက္တစ္ခုျဖစ္လာတယ္။ လူမႈကြန္ရက္ (social networking) ေတြက တဆင့္ သတင္းေတြ ဖလွယ္ၾကတယ္။ အဲဒီထဲမွာ Facebook က သတင္းစုံတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ Facebook သုံးသူေတြက ကိုယ္အေၾကာင္းကိုယ္ ေရးတယ္။ သူမ်ားအေၾကာင္း ျပန္ေရးတယ၊္ သတင္းဌာနေတြက သတင္းေတြ ျပန္ညႊန္းၾကတယ္။ သာမန္မဟုတ္တဲ့ ထူးျခားျဖစ္ရပ္ပါရင္ သတင္းျဖစ္သြားတယ္။ အခု သတင္းထူးတစ္ခုရ၊ ခ်က္ခ်င္း တည္းျဖတ္ ခ်က္ခ်င္းတင္၊ သတင္းကို ခ်က္ခ်င္းသိႏုိင္တဲ့ ေခတ္မ်ိဳး ေရာက္ေနပါၿပီ။ အဲဒီမွာ သတင္းရဲ႕ အျမန္ႏႈန္းကို ေျပာစရာ မရွိႏိုင္ေတာ့ေပမဲ့ အေရးႀကီးတဲ့ တစ္ခ်က္ က်န္ပါတယ္... ရတဲ့ သတင္းရဲ႕ တိက်ခိုင္မာမႈ။ အမွန္ဆုံး သတင္း။ သတင္းမ်ားမ်ားဖတ္သူဟာ သတင္းရဲ႕ မွန္ကန္ႏုိင္မႈ ပမာဏကို အနည္းအမ်ား သူ႕အလိုလို မွန္းဆတတ္ႏုိင္သြားတယ္။

 ေန႕တိုင္း သတင္းဖတ္ဖို႔လိုပါတယ္။ စင္ကာပူမွာ မနက္ေစာေစာ ဘူတာရုံတို႔ ကားမွတ္တိုင္တို႔နား အခမဲ့ေ၀တဲ့ သတင္းစာေတြရွိတယ္။ ရုံးသြား ေက်ာင္းသြားရင္း လမ္းမွာ ဖတ္ႏုိင္ေအာင္ လုပ္ထားတာ။ ေျပးေျပးလႊားလႊားနဲ႔ ဖတ္ၾကတာေတြ႕ရတယ္။ တခ်ိဳ႕ လက္ကိုင္ဖုန္းသုံးၿပီး အင္တာနက္မွာ သတင္းဖတ္ၾကတယ္။ သတင္းတစ္ခုကို ေစာေစာသိသူဟာ တစ္ျခားသူထက္ သာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မနက္ ေစာေစာမွာ သတင္းဖတ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ဘာသတင္းပဲျဖစ္ျဖစ္ ဖတ္ပါ။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ကိုယ္သိခ်င္တဲ့ သတင္းမ်ိဳး ေရြးခ်ယ္ဖတ္တတ္သြားပါလိမ့္မယ္။ အမ်ားသိဖို႔ေရးထားတဲ့ သတင္းမ်ိဳးေတြ ကိုယ္လည္း သိေအာင္ ဖတ္ဖို႕လိုပါတယ္။ လူဟာ အႀကိဳက္ခ်င္း မတူသလို သိခ်င္တဲ့ သတင္းလည္း မတူတတ္ပါဘူး။ သတင္း သိၿပီးတဲ့အခါ အဲဒီသတင္းကို အေျခခံၿပီး ကိုယ့္အတြက္ အမ်ားအတြက္ အသုံးခ်ႏုိင္ရင္ အေကာင္းဆုံးပါ။
သတင္းရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳးကိုသိရွိၿပီး သတင္းကို မွန္ကန္စြာ အသုံးခ်တတ္ၾကပါေစ။ ။

ေက်ာ္ေမာင္(တိုင္းတာေရး)
၁၅-ၾသဂုတ္-၂၀၁၄