Dec 26, 2022

ပန်းချီများကို ခံစားကြည့်ခြင်းမှသည် - ကျော်မောင်(တိုင်းတာရေး)

ပန်းချီကို ကောင်းကောင်းမဆွဲတတ်။ ကောင်းကောင်းမဆွဲတတ် ဆိုသဖြင့် မကောင်းတကောင်းတော့ ဆွဲတတ်မှာပဲဟု ပြောလျှင် မှန်ကောင်းမှန်ပါလိမ့်မည်။ စိတ်ပါလာ၍ စိတ်လိုလက်ရ ဆွဲဖြစ်လိုက်သော ပုံများမှာ ကြည့်ရှုခံစားမိသူများ၏ အမြင်တွင် "အိုး ... ဆွဲထားတာ မိုက်လိုက်တာ" ဟု ဖြစ်သွားချင် ဖြစ်သွားပေလိမ့်မည်။ ဝန်ခံရပါမူ သူသည် ပန်းချီကို ကောင်းကောင်းမဆွဲတတ်။

ပန်းချီဆွဲရာတွင် အသုံးပြုသော ကိရိယာတန်ဆာပလာ အသုံးအဆောင်များကိုလည်း သေသေချာချာသူမသိ။ သေသေချာချာမသိဟု ဆိုခြင်းမှာလည်း မသေမချာတော့ သိတယ်ပေါ့ဟု မေးလျှင် ဟုတ်တယ် တချို့ဟာတွေသိတယ် သုံးတတ်တယ် သုံးဖူးတယ်ဆိုတာလောက် ပြန်ပြောနိုင်ပေလိမ့်မည်။
ကြာလာသည့်အခါ "ဒီကောင်က အဲဒီအပိုင်းမှာ အဖြစ်လောက်တော့ ရှိတဲ့သူ" ဟု အိမ်က လူကြီးတွေ၏ ချီးမွမ်းကြခြင်းကို ခံဖူးသည်အထိ အောင်မြင်ခဲ့သည်။ ပန်းချီတွင် ထိုသို့ အဖြစ် ရှိသောသူက ပန်းချီကားများတွေ့လျှင် အငမ်းမရ ကြည့်တတ်သည့် အထုံဝါသနာကလည်း ရှိနေပြန်သည်။ ပန်းချီကားတိုင်းကို ကြည့်တာလား ဆိုလျှင် ဟုတ်တယ် ဘာပဲဆွဲထားဆွဲထား ကြည့်တယ်ဟု သူဖြေပါလိမ့်မည်။
သူ့တိုင်းပြည်မှ ပန်းချီဆရာများ လာပြသော ပန်းချီကားများရှိသည့် အရောင်းပြခန်းကို မအားသည့်ကြားမှ အချိန်ပေးပြီး သူအရောက်သွားသည်။ တကားချင်းစီကို ထောင့်မျိုးစုံမှ အကွာအဝေးမျိုးစုံမှ ကြည့်သည်။ ပြခန်းရှိ ပန်းချီကားများကို သုံးလေးငါးခါပတ်ပြီး ကြည့်သည်။ တချို့ပန်းချီကားများကို ခံစားသည့်အခါ ထိုပန်းချီကို ဆွဲသည့် ပန်းချီဆွဲသူမဟုတ်သည့်အတွက် ပန်းချီကားမှပေးချင်သည့်ခံစားမှုကို သူမရ။ ဥပမာပြောရပါလျှင် ရှုခင်းပန်းချီကားထဲတွင် တောင်တန်းပါသည် ငှက်များပျံနေတာပါသည် စီးဆင်းနေသောမြစ်ပါသည် မြစ်ထဲတွင် ရွက်လှေပါသည် မြစ်ကမ်းနားတွင် ထိုင်ခုံပါသည်။ ပါနေကြများ ပါနေသော ပန်းချီကားတွင် ပန်းချီဆွဲသူက ဘာပေးချင်မှန်း သူမသိခဲ့။ (စာကြွင်း-သုံးခါမြောက်လှည့်ပတ်ကြည့်ရင်း ပန်းချီဆရာကို မေးကြည့်သည်မှ ရေးနည်းအသစ်ဖြင့် ရေးထားသည့် ပန်းချီဟု သိရပြီး အံ့အားသင့်မိသည်)။
ပန်းချီကားညာဖက်ထောင့်နားတွင် မြက်ပင်လည်း မဟုတ် ဝါးပင်လည်းမကျ ဖြစ်နေသော ကောက်ကောက်ကွေးကွေးခြစ်ထားတာပါသည်။ ထိုသို့ခြစ်ထားချင်သလို ခြစ်ထားသည်မှာ ပန်းချီကားကြည့်သူအတွက် အရသာပျက်စေသည်ဟု သူက ယူဆသည်။ သေသေချာချာလေ့လာကြည့်ပါမှ ထိုကောက်ကောက်ကွေးကွေးမှာ ပန်းချီဆွဲသူ၏ လက်မှတ်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
ပန်းချီဆွဲရာတွင် အဖြစ်ရှိသည်ဟု သူ့ကို ချီးမွမ်းကြရာမှ ပန်းချီကြည့်ရာတွင်လည်းအဖြစ်ရှိသူဟု ဆိုကြပေလိမ့်ဦးမည်။
ပန်းချီဆွဲမသင်ဘဲ ပန်းချီကားများကြည့်နည်းသင်တန်းကို တက်ဖို့ သူကြိုးစားဖူးသည်။ ပန်းချီဆွဲတတ်အောင် သင်မှာမဟုတ်ပါ၊ ပန်းချီကားတွေကို ဘယ်လိုကြည့်ရလဲဆိုတာသာ သင်ပေးတဲ့အတန်းလေးများ ရှိသလားဟု သူမေးလျှင် ဘယ်လိုအူကြောင်ကြောင်လူလည်းဟု အထင်ခံရနိုင်ပါသည်။ သူ့ကို နားလည်သည့် ပန်းချီပညာရှင်များ ရှိကောင်းရှိလိမ့်မည်။ ပန်းချီကားကြည့်ရှုခံစားနည်းအကြောင်းကို သူတို့ထံမှ သင်ခွင့်ရကောင်းရနိုင်သည်။
စာကြည့်တိုက်မှာ စာအုပ်ငှားရင်း အမှတ်မထင် ကောက်ငှားမိလိုက်သော စာအုပ်တအုပ်က သူလေ့လာချင်သောအပိုင်းကို ရေးပြထားတာဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်သည်။ စာမြည်းကြည့်လိုက်သည့်အခါ အတော်ကောင်းတဲ့စာအုပ်လေးတအုပ်ကို ငှားလိုက်မိတာပဲဟု သူ့ဖာသာသူ ချီးကျူးမိသွားသည်။ ခက်သည်မှာ ထိုစာအုပ်သည် အနောက်တိုင်းပန်းချီကားများအတွက်သာ ဖြစ်သည်။
ပန်းချီကားများကြည့်ရှုခံစားတတ်ဖို့ ရှေးဦးစွာ ဖတ်မိသည့်စာအုပ်နှစ်အုပ် သူ့မှာရှိသည်။ ဆရာပေါ်သစ်၏ အလှရှာတော်ပုံ နှင့် အလှရှာတော်ပုံ(၂) ဖြစ်သည်။ အလှရှာတော်ပုံ စာအုပ်တွင် တတိယအကြိမ်၊ ၂၀၁၅ ဟု ထုတ်ဝေကြိမ်နှင့် ခုနှစ်ကို တွေ့ရသည်။ အလှရှာတော်ပုံ(၂) တွင် ပထမအကြိမ်၊ ၂၀၁၆ ဟု တွေ့ရသည်။ အလှရှာတော်ပုံစာအုပ်ပါ အမှာစကားများနှင့် စာရေးသူ၏ ကျေးဇူးစကား (ပေါ်သစ် ဇွန် ၁ ရက်၊ ၁၉၆၇ ခုနှစ်) များကို ဖတ်ရသည်။ အမှတ်မထင် ဝယ်ယူခဲ့မိသော ဆရာပေါ်သစ်၏ ထိုစာအုပ်နှစ်အုပ်သည် ပန်းချီကားများကို မည်သို့ ကြည့်ရှုခံစားရမည်ကို သိလိုသော သူ့အား အကျိုးကျေးဇူးများစွာ ပေးပါသည်။
လီယိုနာဒို၏ မိုနာလီဇာကိုသာ သိသောသူသည် ဆရာပေါ်သစ်ရေးသည်ကို ဖတ်ရမှ လီယိုနာဒို၏ ဂျနီဗရာ ဒီဘင်ချီကို သိရသည်။ အင်တာနက်တွင် ရှာကြည့်ပြီး မိုနာလီဇာနှင့် ဘာကွာသလဲဟု စူးစမ်းမိသည်အထိ သူ့မှာဖြစ်ရသည်။ ဗာမီယာ ရေးဆွဲသော စားဖိုမှူးပန်းချီကားကို တွေ့ရပြီး ဗာမီယာ ရေးဆွဲခဲ့သည့် ပန်းချီကား ၃၆ ကားကို သူစိတ်ဝင်စားမိသည်။
ဆရာပေါ်သစ်သည် မြန်မာပန်းချီ အရှေ့ တိုင်းလက်ရာ အနောက်ပန်းချီတို့ကို ဝေဖန်ရေးပြသည်သာမက ပန်းချီပညာရှင်များအကြောင်းကိုပါ ဖွဲ့နွဲ့ပြခဲ့ပါသည်။ မြန်မာမိုနာလီဇာ ဆောင်းပါးတွင် ပုံတူပန်းချီကားရေးဆွဲသူ ပန်းချီဆရာကယ်လီအကြောင်းရေးပြထားသည့်အပိုင်းကို ဖတ်မိသည်။ ကယ်လီဆွဲသော ပန်းချီလက်ရာတခုတွင် လက်မဆွဲတတ်ဘူးဟု ဝေဖန်ခံရသည့်အတွက် ကယ်လီသည် လုစ်ပြတိုက်ကြီးသို့သွားကာ ပန်းချီကားကြီးများတွင်ပါသော လက်နေလက်ထားများကို ကူးဆွဲလေ့ကျင့်ပုံမှာ မှတ်သားထိုက်သည့် အဖြစ်အပျက်တခုဖြစ်သည်။
ဆရာပေါ်သစ်၏ ထိုဆောင်းပါးများစုစည်းထားသော စာအုပ်နှစ်အုပ်ဖတ်မိသည်တွင် ပြုလုပ်ချင်သော အရာတခုမှာ ထိုစာအုပ်နှစ်အုပ်တွင်ပါသော ပန်းချီကားမူရင်းများကို အင်တာနက်ထဲတွင် လိုက်လံရှာဖွေပြီး ဆရာ့ဆောင်းပါးများနှင့်တွဲကာ ပြန်လည်ဖတ်ရှုလေ့လာဖို့ဖြစ်သည်။ ထိုဆန္ဒမျိုးမှာ မြန်မာကဗျာများအကြောင်းရေးထားသော စာအုပ်တအုပ်ကို ဖတ်ပြီး ထိုစာအုပ်ထဲမှ ရှေးဟောင်းကဗျာများ၊ ရှားပါးကဗျာများကို ရှာဖွေရလွယ်ကူရန် ကူးယူသိမ်းဆည်းထားခြင်း အသံဖြင့် ဖတ်ရှုမှတ်တမ်းတင်ထားခြင်း စသည်တို့ ပြုလုပ်လျှင်ကောင်းမည်ဟု စိတ်ကူးရှိခဲ့ခြင်းမျိုးနှင့် ပုံစံတူပါလိမ့်မည်။
သူသည် ပန်းချီများကို ခံစားကြည့်ရှုရာတွင် ပန်းချီရေးဆွဲသူ၏ ရှုထောင့်မှ မခံစားဘဲ ပန်းချီကြည့်ရှုသူ၏ ရှုထောင့်မှ ခံစားတတ်ဖို့ကိုပင် အချိန်အတော်ကြာကြာ လေ့လာရဦးမည်ဖြစ်သည်ကို နားလည်သဘောပေါက်ထားပါသည်။
စာရွက်ပိုင်းတခုပေါ်တွင် ကလေးတယောက် ကြောင်ခြစ်ခြစ်ထားသော ပုံတပုံကို ကြည့်တတ်ဖို့ကလည်း ထိုပုံကို ခံစားတတ်သော အမြင်ရှိဖို့ အချိန်မည်မျှကြာအောင် ကြိုးစားရဦးမည်ဆိုသည်ကို သူမခန့်မှန်းတတ်သေးသည်မှာလည်း သူ၏ အားနည်းချက်တခု ဖြစ်ကောင်းဖြစ်ပေလိမ့်မည်။
၁၈-ဒီဇင်ဘာ-၂၀၂၂

ဂိုးပေါက်တွေ ချဲ့ရမယ် - ကျော်မောင်(တိုင်းတာရေး)

 

"ဂိုးပေါက်တွေ ချဲ့လိုက်ရမယ်"

"ခင်ဗျာ"
"အေး ဟုတ်တယ်၊ ဘောလုံးပွဲတွေ ပိုကြည့်ကောင်းအောင်ဆိုရင် ဂိုးပေါက်တွေ ချဲ့လိုက်ဖို့ လိုတယ်"
"အဖေက ဂိုးပေါက်တွေပဲချဲ့ဖို့ပြောနေ၊ ဂိုးပေါက်က သူ့ဖာသာသူနေပါစေ အဖေရ၊ အခုအတိုင်းလဲ ကြည့်ကောင်းနေတာပဲ မဟုတ်လား"
"မင်းက ဘောလုံးလဲ ဟုတ်တိပတ်တိကန်ဖူးတာမဟုတ်တဲ့အပြင် ဘောပွဲကြည့်ပါးလည်း ဝပုံမပေါ်ဘူး"
ထောက်ပြတာမှန်နေသည့်အတွက် ဘာမျှပြန်မပြောသာ။ ဂိုးပေါက်ချဲ့ရေးအားဘာကြောင့်မှန်းမသိ ဆန့်ကျင်မိသလိုဖြစ်သွားသည့်အတွက် ယူထားသည့်အဆိုကို ကိုယ်တိုင် ထောက်ခံဖို့အတွက် စကားလုံးများရှာနေစဉ်တွင် အဖေက ဆက်ပြောသည်။
"အခုကာလမှာ ဂိုးသမားတွေက ပိုတော်လာတယ်ကွ၊ နောက်တန်းကစားသမားတွေကလည်း ဖြတ်ထုတ်တာ ဂိုးမရအောင် ကာကွယ်ကြတာမှာ မြန်ဆန်လာတယ်၊ ညံ့လာတာက ဂိုးသွင်းညံ့လာကြတာပဲ၊ ဂိုးချော်ကြတာ ခဏခဏဖြစ်ကြတယ်၊ ပယ်နယ်တီမှာလည်း ဂိုးဝင်အောင် မသွင်းနိုင်ကြဘူး၊ နောက်တခါ အသင်းတသင်းသင်းက ဗွေဆော်ဦးဂိုးရသွားပြီဆိုရင် ဂိုးပိတ်ကစားကြတာမျိုး ကစားတာနဲ့ ကစားပွဲဟာ ဘယ်လိုမှ ကြည့်မကောင်းတော့ဘူး"
"ဒါတွေကြောင့် ဂိုးတိုင်တွေချဲ့ဖို့လိုတယ်လို့ အဖေဆိုလိုချင်တာလား"
"အေးကွ၊ နောက်အကြောင်းပြချက်တွေလည်း အများကြီးရှိသေးတယ်"
"ကျနော် ပြောကြည့်မယ် အဖေ။ နှစ်ဖက်အသင်းဟာ ခြေညီနေတဲ့အခါ၊ အခုဆိုရင် ဘယ်သူ့ဘယ်သူမှ ဂိုးမသွင်းနိုင်သေးဘူးခင်ဗျလို့ ဘောပွဲကြေညာသူပြောသလို ဖြစ်နေတဲ့အခါ ကြည့်ရတာ ပျင်းစရာကောင်းသလိုဖြစ်နေတတ်တယ်"
"ဟုတ်တယ်"
အဖေက ဟုတ်တယ်ဟု စကားထောက်ပေးသည့်အခါ အားတက်လာပြီး အဝေးက ဘောလုံးကို အပြေးကန်လိုက်သလို လျှာခလုတ်တိုက်မတတ်ဆက်ပြောသည်
"နောက်တချက်ကတော့ ဂိုးသွင်းကောင်းတဲ့ တိုက်စစ်မှူးတွေ ကစားပွဲမှာ ထိခိုက်နာကျင်ပြီး လူစားလဲခံရတဲ့အခါ"
"ဒါလည်း ဟုတ်တယ်"
"တဖက်အသင်းက တလုံးအသာနဲ့ နိုင်နေချိန် ရှုံးနေတဲ့အသင်းက ချေပဂိုးသွင်းဖို့ခွင့်မသာတဲ့အခါ ရှုံးမဲမဲတယ်လို့ပြောကြသလိုမျိုး ညစ်တွန်းတွန်းပြီး ကြမ်းကြမ်းတမ်းတမ်းကစားနေတဲ့အခါ"
"မင်းပြောတာတွေ ငါသဘောတူပါတယ်"
"အဖေ သဘောတူပေမယ့် ဒီအချက်တွေကြောင့်မို့လို့ လက်ခံထားပြီးသား ဂိုးပေါက်အတိုင်းအတာကို ချဲ့ရမယ်ဆိုတာမျိုးကတော့ သိပ်ဘဝင်မကျဘူးခင်ဗျ"
အဖေက သူသောက်နေကျ ရေနွေးခွက်ကိုကိုင်ကာ မီးဖိုချောင်ဖက်ထသွားသည်။ ဒါက အဖေရဲ့ နည်းပညာဖြစ်ပုံရသည်။ သားဖြစ်သူကို ချေပဖို့ ရေနွေးထပ်သွားထည့်ရင်း လမ်းမှာ စဉ်းစားသွားပုံရသည်ထင်။ ထင်တာလွဲသည်။ အဖေက ပေါ့ပါးသွက်လက်စွာ မြန်မြန်ဆန်ဆန်ပြန်ရောက်လာပြီး
"ငါက ဂိုးပေါက်ချဲ့ဖို့ပဲ ပြောတာ၊ ဘယ်လိုချဲ့မလည်းဆိုတာ မင်းတို့လူငယ်တွေ ဆက်စဉ်းစားကြပေါ့"
ရေနွေးခွက်ထဲမှ အငွေ့တထောင်းထောင်းထနေသောရေနွေးကို တချက်နှစ်ချက်မှုတ်သောက်လိုက်ရင်း သူက ဆက်ပြောသည်။
"ချဲ့တာ မချဲ့တာ သဘောတူဖို့ မတူဖို့ အခုက ဆွေးနွေးနေကြတာမဟုတ်ဘူးလေကွာ၊ ချဲ့ပြီဆိုတဲ့အခါ ဘယ်လိုချဲ့မှာလဲဆိုတာကို ဆက်တွေးဖို့ပြောတာ"
"မဟုတ်ဘူးလေ အဖေရ၊ ဂိုးပေါက်သာ ချဲ့လိုက်မယ်ဆိုရင် ဘက်စကတ်ဘောလို ဂိုးတွေ တလုံးပြီးတလုံးသွင်းကုန်ကြမှာပေါ့"
"ဘက်စကတ်ဘောလို ဖြစ်ကုန်မှာပဲလို့ထင်ရင် မှားမှာပဲ၊ ကစားနည်းလည်း မတူ၊ ကွင်းလည်း မတူ၊ ဘာမှ မတူပါဘူးကွာ၊ သုံးတဲ့ ဘောတောင် မတူတဲ့ဟာ"
"ဟုတ်ပြီ အဖေ၊ ချဲ့ပြီဆိုရင် ဘေးတိုင်နှစ်ဖက်ကိုပဲ ချဲ့မှာလား၊ ဂိုးဘားတန်းကို နည်းနည်းမြင့်လိုက်မှာလား"
"အေးလေကွာ၊ ငါ ခုနက ပြောခဲ့ပြီပဲ၊ ဘယ်လိုချဲ့မလဲဆိုတာ မင်းတို့တွေးကြဆိုတာ၊ ငါက ချဲ့ဖို့လိုတယ်ဆိုတာပဲ ပြောတာ၊ ချဲ့လိုက်ရင်တော့ အချိန်ပိုကစားကြတယ်ဆိုတာမျိုး ဖြစ်လာမှာ မဟုတ်ဘူး။ ကဲ အိပ်ချိန်တောင် ကျော်နေပြီ၊ မနက်စောစောထ၊ သွား သွား သွားအိပ်တော့"
အိပ်ရာထဲရောက်သည်အထိ ဂိုးချဲ့ရေး မချဲ့ရေးကို ပြန်တွေးရင်း အိပ်မရ။အိပ်မက်ထဲမှာ ဖီဖာအဖွဲ့ချုပ်ပြုလုပ်နေသော အစည်းအဝေးတခုတွင် ဂိုးပေါက်ချဲ့ရေး မချဲ့ရေးအတွက် မဲခွဲနေကြသည်ဟု မြင်မက်မိလေသည်။ နာမည်ကျော် ဂိုးသွင်းဘုရင်များ၊ ဂိုးဖမ်းသမားများနှင့် သူတို့၏ ပရိသတ်များမှာ ဂိုးမချဲ့ရေးအတွက် ကြွေးကြော်နေကြပြီး ကျန်သူများကမူ ဂိုးပေါက်သာ ချဲ့ခွင့်ပေးလိုက်ပါက မည်သို့သော အကျိုးဆက်များ ရရှိလာနိုင်မည်ကို တွက်ချက်အဖြေထုတ် စူးစမ်းနေကြပေလေသတည်း။
၁၃-ဒီဇင်ဘာ-၂၀၂၂

လုံးတဲ့ဘော - ကျော်မောင်(တိုင်းတာရေး)

ဘယ်အသင်းက ညာအသင်းကို အနိုင်ကန်ပြီး နောက်တဆင့် ဖြစ်တဲ့ ၁၆ သင်းထဲပါသွားပြီ၊ ဟိုအသင်းရဲ့ အငြင်းပွါးဖွယ်ရသွားတဲ့ဂိုးကြောင့် အသင်းကြီးတသင်း ဘိုင့်ဘိုင်ပြသွားရပြီ၊ နာမည်ကျော်ကစားသမား(ကြီး)ပါတဲ့အသင်းကို အနိုင်ကန်ခဲ့လို့ သူ့တို့နိုင်ငံမှာ အစိုးရရုံးပိတ်ရက်အဖြစ် ဂုဏ်ပြုပြီ၊ ဒီလို သတင်းတွေဟာ ခုတလောမှာ တွေ့မြင်ရနေတဲ့ သတင်းတွေဖြစ်တယ်။ ကမ္ဘာကပေးတဲ့ ဖလားဆိုတော့လည်း မက်ကြတာပါပဲ။ ပရိသတ်ကလည်း အားပေးကြမ်းကြလေသည်ပေါ့။ အာရှ အသင်းတွေဟာ အားပေးလို့တန်တယ်လို့ ပြောရလောက်အောင်လည်း ခြေစွမ်းပြနိုင်နေကြတာဖြစ်တယ်။

အဲဒါနဲ့ စိတ်ကူးယဉ်ခိုင်းကြည့်တယ်။
တကယ်လို့များ အာရှအသင်းထဲက တသင်းသင်းများ ဖလားကြီးရသွားခဲ့ရင်ဆိုတာမျိုး။
မဖြစ်နိုင်ဘူးလို့များ ထင်လို့ရမတဲ့လား။ ဖြစ်နိုင်တာပဲ။ ပြောကြတာရှိတယ် "ဘောလုံးဆိုတာ အလုံးကြီး" ဆိုတာ။ အပြတ်အသတ်နိုင်မယ်လို့ ကိုယ်မှန်းထားတဲ့အသင်းကြီးတွေ ဘောပွဲမှာ မရှုမလှ ရှုံးတဲ့အခါ ပြောတတ်ကြတယ်။ ဘောလုံးလုံးရတာနဲ့ အာရှအသင်းတသင်း ဖလားကြီးပိုင်ဖို့ဆိုတာ ဘယ်လိုဆိုင်ပါလိမ့်။
ဆိုင်အောင် ပြောရရင်တော့ ဘောလုံးဟာ လုံးသွားပြီး ကမ္ဘာကြီးဟာ ပြားသွားတာနဲ့ ဆိုင်တယ်ဆိုရမယ်။ တကယ်ကတော့ ကမ္ဘာကြီးဟာလည်း လုံးလုံးလျားလျားကြီး ပြားသွားတာမျိုးတော့ ဟုတ်ဟန်မတူဘူး။ ဘာကြောင့်ဆို ကိုဗစ်နာလန်ထ ကမ္ဘာဟာ ဘောလုံးပွဲတွေကိုတော့ စိတ်ဝင်စားပြီး ကွင်းထဲမှာ ဘောလုံးကဲ့သို့ အကန်ခံနေရတဲ့ လူသားတွေရဲ့ ဒုက္ခတွေကို မသိချင်ယောင်ဆောင်နေတာကြောင့်ဖြစ်တယ်။
ဘောပွဲကြောင့် ကမ္ဘာကြီးရဲ့ စီးပွားရေးတွေ ကျန်းမာရေးတွေ ပိုကောင်းလာနိုင်သလား။ ဘောပွဲကြောင့် လူတွေဟာ ပိုပြီး စည်းစည်းလုံးလုံး ချစ်ချစ်ခင်ခင်ဖြစ်သွားနိုင်သလား။ ဘောပွဲမှာ နိုင်သွားတာနဲ့အဲဒီနိုင်ငံက ဘာများပိုထူးသွားမလဲ။ ဘောကြည့်ပရိသတ်ကရော ဟိုဟိုဒီဒီကန်နေတဲ့ဘောပွဲကို မိနစ် ၉၀ ကြာကြာ အားပေးလိုက်ပြီးတဲ့အခါ အခုတလော ပြောပြောနေတဲ့ "မွန်းကျပ်မှုတွေကို ဖြေလျော့တာပါ"လို့ ပြောပြီး တကယ်ပဲ အဲဒီ မွန်းကျပ်မှုတွေဟာ ဖြေလျော့သွားနိုင်သလား။
ဆိုးတာကတော့ ဘောပွဲလောင်းတဲ့ လောင်းကစားသမားတွေပဲဖြစ်တယ်။ ဘောပွဲကြည့်တာတောင် လောဘကြီးကြီးပိုက်ထားပြီး ကြည့်ကြသူတွေပေါ့။ ငါ လောင်းထားတဲ့အသင်းနိုင်ပါစေ၊ တဖက်အသင်း ရှုံးပါစေဆိုတဲ့စိတ်နဲ့ ဘောပွဲကို ကြည့်ကြသူတွေဖြစ်တယ်။ ဒါမှမဟုတ်ရင်လည်း သူတို့ဟာ ဘောပွဲကို ရိုးရိုးမကြည့်ဘဲ စိတ်လှုပ်ရှားစွာကြည့်နိုင်အောင် ငွေနည်းနည်းပါးပါးလောင်းထားပြီး ကြည့်ကြပုံရတယ်။ လောင်းမှတော့ ကိုယ်လောင်းထားတဲ့အသင်းနိုင်ဖို့ စိတ်ထဲဆုတောင်းနေကြပြီး ကြည့်မှာဖြစ်တယ်။
ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် အခုဖလားလုကြတဲ့ပွဲမှာ အာရှက အသင်းတသင်းသင်းကနေ အနိုင်လုနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ရမှာပဲ။ မျှော်လင့်သလိုသာ အာရှအသင်းက ဖလားလုနိုင်ခဲ့ရင် ပြောကြဆိုကြ ရေးသားကြ ဝေဖန်ကြ ချီးမွမ်းကြ ကဲ့ရဲ့ကြမယ့်စကားတွေ စာတွေလည်း နည်းမှာ မဟုတ်ပါ။
ကြံကြံဖန်ဖန် တွေးကြည့်တာတခုမှာ အသက်ငါးနှစ်အောက် ကမ္ဘာ့ဖလားသာကျင်းပပေးလိုက်ရင် ဘောပိုက်မွေးလာတယ်ဆိုတာရှိတဲ့ကလေးတွေ နိုင်ငံကသာ အနိုင်ရမှာ ဖြစ်ဖို့များတယ်။
ကလေးတွေကန်ဖို့ဆိုတဲ့အခါ လက်ရှိဘောကွင်းကို ဘယ်လောက်ကျဉ်းပေးရမလဲဆိုတာလည်း တွက်ချက်ကြည့်ဖို့ကောင်းတယ်။ ဂိုးတိုင်တွေကိုတော့ ဒီအတိုင်းထားရင် ကောင်းပါလိမ့်မယ်။ ဂိုးဖမ်းသမားကို နှစ်ယောက်ထားချင် ထား။ ကလေးဘောပွဲဆိုတဲ့အခါ ကလေးဒိုင်တွေပဲ အဆုံးအဖြတ်ပေးရမှာဖြစ်တယ်။ အဲဒီအခါ ပရိသတ်ကိုလည်း ဆယ်နှစ်အထက်များ ပေးမဝင်ရဆိုပြီး ကလေးများသာကြည့်ရန်လို့ လုပ်ချင်လည်း လုပ်ရမှာပဲ။ ကလေးဖလားဆိုပြီး ကန်တဲ့အခါ ဒီပွဲတွေကို အလောင်းအစားမလုပ်ဖို့ကိုလည်း စာတွေဘာတွေထုတ်ရမှာပဲ။ မက်ဆီတို့ ဒိုလေးတို့ထက် ခြေစွမ်းပြနိုင်တဲ့ ကလေးဘောသမားလေးတွေလည်း ပေါ်ပေါက်လာနိုင်တာပါပဲ။
တခုပါပဲ။
ဘောလုံးကို ဘယ်လောက်အထိ သေးအောင် ထားလိုက်မလဲဆိုတာ ဝိုင်းစဉ်းစားထားပေးကြဖို့ပါပဲ။
"ဘောလုံးဆိုတာ အလုံးကြီး" လို့ဆိုသတဲ့။
၃-ဒီဇင်ဘာ-၂၀၂၂

အခင်းအကျင်း - ကျော်မောင်(တိုင်းတာရေး)

အိမ်မှ မနက်စောစောထွက်သွားပြီး ညဖက်အိမ်ပြန်ရောက်သည့်အခါ အိမ်သည် နေဖူးသည့်အိမ်နှင့်မတူသကဲ့သို့ ရှိနေသည်ကို မြင်တွေ့ခံစားရသည်။ ညာဖက်တွင်ရှိခဲ့သည့် ထိုင်ခုံရှည်နှင့် စားပွဲတို့မှာ ဘယ်ဖက်သို့ရောက်သွားပြီး ‌ချောင်ထဲတွင်ရှိခဲ့သည့်စာကြည့်စားပွဲက အလင်းရောင်ပိုရသည့်အိမ်ရှေ့ပြတင်းပေါက်နားတွင် နေရာယူသွားသည်။ ဧည့်ခန်းမှာ အနည်းငယ်ကျယ်သွားသည့်နှယ် ဖြစ်လာသည်။ ပြတင်းပေါက်ခန်းဆီးများသည်လည်း မတွေ့ဖူးသည့် ခန်းဆီးများဖြစ်နေသည်။
ပါးပြင်နှစ်ဖက်ဝယ် သနပ်ခါးအဖွေးသားနှင့်အမေက တီဗီကြည့်နေရင်း လှမ်းပြုံးပြတော့မှ နားလည်သွားရသည်။ အမေက ဧည့်ခန်းကို တလတခါလောက် ဟိုပြောင်းဒီရွှေ့လုပ်ပြီး အမြင်သစ်ဖြစ်စေသည့် အလေ့အကျင့်ရှိသည်။ ထိုင်ခုံများ စားပွဲခုံများကို အိမ်ရှိ တယောက်ယောက်အကူအညီယူပြီး ရွှေ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အပြင်မထွက်ဘဲ အိမ်မှာနေရင်း အားနေသည့်အခါမျိုးနှင့် ကြုံကြိုက်လျှင် အမေခိုင်းသည်ကို ပြုံးပြုံးရွှင်ရွှင်ဖြင့် ကူညီလုပ်ကိုင်ရသည်။
တခါတလေတွင် အမေက "သားရေ အမေ့ကို ဒီခန်းဆီးတွေ သွားလဲပေးထား"ဟု ဈေးက ဝယ်လာသည့်ခန်းဆီးသစ်များကို လှမ်းပေးပြီးပြောလျှင် ခန်းဆီးလဲပြီးသည့်နောက်၌ ထိုင်ခုံတလုံးဖြစ်ဖြစ် စားပွဲတလုံးဖြစ်ဖြစ်ကို နေရာပြောင်းပေးရမည့်အလုပ်သည် ကပ်ပါလာမည် ဖြစ်သည်ကား မမေးဘဲ အလိုလိုသိရှိနေပြီးဖြစ်ပါသည်။
ထူးဆန်းသည့်အချက်မှာ ထိုင်ခုံလေးတလုံး စားပွဲလေးတလုံးပြောင်းလိုက်ရုံဖြင့် ခန်းဆီးအသစ်လေးပြောင်းလိုက်ရုံဖြင့် အိမ်တွင်းအပြင်အဆင်သည် အမြင်ဆန်းသလိုဖြစ်ကာ သစ်သစ်လွင်လွင်ဖြစ်သွားခြင်းပင် ဖြစ်သည်။
အမေ့ကို အားကျပြီး အမေလုပ်သလို ဟိုခုံ ဒီရွှေ့ ဒီစားပွဲ ဟိုရွှေ့နှင့် ဟိုပြောင်းဒီရွှေ့လုပ်ကြည့်သည်။ စိတ်တိုင်းမကျသည့်အပြင် တခုခုလိုနေသလို ခံစားမိသည်။ ရွှေ့ပြီးသည့်အခါမှ ဒီပစ္စည်းဟာ ဒီနေရာမှာ ထားလိုက်တာဟာ မလိုက်ဖက်၊ ဟိုပစ္စည်းကသာ ဒီနေရာမှာ လာထားလိုက်ရမှာဟု မတင်မကျတွေးကြံမှုတွေ ဖြစ်ရပြန်သည်။
နာမည်ကြီးကုန်တိုက်ကြီးတခု၏ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းကို အကြောင်းသင့်ရင်းလေ့လာခွင့်ရသည့်အခါမှ ဟိုပြောင်းဒီရွှေ့လုပ်ခြင်း၏ ပညာပိုင်းနှင့် အကျိုးဆက်ကို အနည်းငယ်မျှသဘောပေါက်နားလည်ခဲ့ရပါသည်။ ညဖက်ကုန်တိုက်မပိတ်မီ ငါးမိနစ် ဆယ်မိနစ်အချိန်သည် ကုန်တိုက်တွင်းရှိ ဆိုင်ရာဆိုင်ရာ အရောင်းမန်နေဂျာများ၏ အဖိုးတန်မိနစ်များဖြစ်သည်။ မန်နေဂျာများမှာ ဘယ်ပစ္စည်းကို ဘယ်မှာလာထားစသည်ဖြင့် ဝန်ထမ်းများကို ပါးစပ်ကလည်း ပြော၊ ကိုယ်တိုင်လည်း ဝင်လုပ်ဖြင့် ငါးမိနစ် ဆယ်မိနစ်အတွင်းတွင် အဆင်အပြင်ပြောင်းလဲမှုကို သွက်သွက်လက်လက်ပြောင်းလဲကြရသည်။
အဝတ်အထည်ရောင်းသည့်နေရာများမှာ ပြောင်းလဲမှု အများဆုံးပြုလုပ်ကြသော နေရာများဖြစ်သည်။ တွေ့ဖူးသည့် အဝတ်အထည်ရောင်းသည့်ဆိုင်တဆိုင်ရှိ ဝန်ထမ်းများမှာမူ ဆိုင်မပိတ်ခင် ဆယ်မိနစ် ငါးမိနစ်လောက်တွင် ပြောင်းလဲမှုလုပ်ကြသည့် အထက်ကကုန်တိုက်ကြီး၏ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းပုံစံကို ဆန့်ကျင်ကြပုံပေါ်ပါသည်။ သူတို့မှာ အငြိမ်နေသည်မရှိ၊ ဝယ်သူများကိုလည်း ဟိုဝတ်စုံက ပိုလိုက်တယ်၊ ဒါလေးကတော့ ပိုလှတာပေါ့ပြောရင်း ရောင်းရင်း လက်ထဲမှာလည်းအဝတ်အထည်တခုခုကို ကိုင်ကာ ဒီစင်ကဟာ ဟိုစင်တွင် သွားချိတ်လိုက်၊ ဟိုစင်ကဟာ ဒီစင်မှာ လာချိတ်လိုက်ဖြင့် အမြဲအလုပ်များနေကြလေသည်။ ပြောင်းလဲမှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး သူတို့ဆိုင်မှာလည်း သူတို့မူဖြင့် သူတို့ ရှိပုံရသည်။
စာကြည့်တိုက်များတွင် စာအုပ်များကို ဟိုပြောင်းဒီရွှေ့လုပ်ခြင်းကိုမူ သိပ်မနှစ်သက်လှပါ။ စာကြည့်တိုက်ရောက်ခိုက် ထိုတခေါက်တွင် မငှားဖြစ်သည့်အခါ ငှားချင်သည့်စာအုပ်ရှိသည့်နေရာ(စာအုပ်စင်)ကိုမှတ်ထားလိုက်သည်။ နောက်တခါသွားသည့်အခါ မှတ်ထားခဲ့သည့်စာအုပ်စင်တွင်လိုချင်သည့်စာအုပ်မရှိတော့သည်သာမက စာအုပ်စင်တစင်လုံးရှိစာအုပ်များပါ ပြောင်းခံရသည့်အထဲတွင် ပါသွားသည်ကို သတိထားမိသည်။ စာကြည့်တိုက်ဝန်ထမ်းများကို မေးမြန်းကြည့်မှ ပြောင်းရွှေ့သွားသည့်နေရာကို သိရသည်။ ထိုစာကြည့်တိုက်များတွင်လည်း ပြောင်းရွှေ့ရခြင်းအကြောင်းရှိပုံရပါသည်။ မမေးမိ၍ အကြောင်းကို မသိခဲ့ပါ။
တချို့တချို့သော စက်ရုံ အလုပ်ရုံများတွင် နေရာထားသိုပုံ၊ ရုံးခန်း အဆင်အပြင်နေရာချထားပုံ စသည်တို့နှင့်ပတ်သက်ပြီး အဆင်ပြေသလို အလွယ်တကူလုပ်လေ့မရှိဘဲ ထိုနည်းပညာနှင့်ပတ်သက်၍အထူးကျွမ်းကျင်သော ပြင်ပပညာရှင်များကို ငှားရမ်းကာ သေသေချာချာပြင်ဆင်ကြလေ့ရှိသည်။ ကရိန်းများ ဝန်တင်စက်များသုံးပြီး အတင်အချပြုလုပ်ကာ ပစ္စည်းများနေရာချရသည့်အလုပ်မျိုးဆိုလျှင် နေရာချထားပြီးပါက အလွယ်တကူ ပြောင်းရွှေ့ရန် ခက်ခဲသည်။
စစ်တုရင်ပြိုင်ပွဲတခုတွင် မြင်ဖူးလိုက်ရသည့်အငြင်းပွားမှုတခုမှာ ရွှေ့မရသည့် အရုပ်ကို လက်ဖြင့်ထိမိသည်မှ စသည်။ ကိုင်ကောင်ရွှေ့ ဟူသော စည်းမျဉ်းကိုကိုင်ကာ တဖက်က ကစားသမားမှ စောဒကတက်သည်။ အရုပ်ထိမိသော ကစားသမားမှလည်း မတော်တဆထိမိတာဟု အကြောင်းပြသည်။ ထိမိသော အရုပ်မှာလည်း ရွှေ့လို့မရသည့် အရုပ်ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။ ကျောင်းပေါင်းစုံ မြို့နယ်အဆင့်ကစားသောပွဲဖြစ်သည်။ မတော်တဆထိမိသော ကစားသမားကို တလှည့်လျော့စေခြင်းဖြင့် ကြီးကြပ်သူဆရာများက ဆုံးဖြတ်ပေးခဲ့ကြသည်။ တလှည့်လျော့ခံရသော ကစားသမားသာမက ပွဲကြည့်သူ တခြားကစားသမားများကပါ ထိုဆုံးဖြတ်ချက်ကို မကျေလည်ကြပါ။ ရွှေ့မရသော အရုပ်ကို ကိုင်မိပါက တလှည့်လျော့ဖို့ လို မလိုကို ထိုစဉ်က ကိုင်ကောင်ရွှေ့စည်းမျဉ်းတွင် ဖော်ပြထား မထား မသိပါ။ ကြီးကြပ်သူများ ဆုံးဖြတ်သည်ကို ဘဝင်မကျသည်တွင် မတော်တဆကိုင်မိသော ကစားသမားကိုလည်း ဘာကြောင့် လက်အငြိမ်မနေနိုင်ဘဲ သွားကိုင်ရသလဲဟု ကရုဏာဒေါသောဖြစ်ကြရပြန်ပါသည်။
လောကတွင် ရွှေ့ပြောင်းရ လွယ်ကူသော အရာများရှိသော်လည်း ရွှေ့ပြောင်းရ မလွယ်ကူသော အရာများလည်း ရှိကြပါလားဟူသော အသိကို ရခဲ့သည်ကသာ အမြတ်ရသည်ဟု ပြောနိုင်ပါသည်။
အမေက "သားရေ ခန်းဆီးလဲလိုက်စမ်းပါ"ဟု ပြောလျှင် မဆိုင်းမတွထကာ လဲပေးဖို့ အဆင်သင့်ဖြစ်နေမိသည်။ ခန်းဆီးလဲပြီးလျှင် ပရိဘောဂတခုခုကို ရွှေ့ဖို့ အမေက ခိုင်းဦးမည်။ အမေခိုင်းမည်ထက် ဘယ်ပရိဘောဂကို ဘယ်နေရာမှာပြောင်းလိုက်မည်လည်းဆိုသည်ကို ပိုမိုစိတ်ဝင်စားနေမိသည်။ ခုံလေးတခုံပြောင်းလိုက်သည်နှင့် အိမ်ခန်းတခန်းလုံးကို မြင်ရသောအမြင် ပြောင်းလဲသွားနိုင်ခြင်းအဖြစ်သည် ပညာပါသည်။ ထိုပညာကို မသင်လိုက်ရသဖြင့် (တနည်း) သင်ဖို့အခွင့်မသာတော့သဖြင့် အိမ်ခန်းတွင်းရှိ ဟိုဟိုဒီဒီပစ္စည်းများကို စိတ်ထဲက ရွှေ့ကြည့်ရင်း အလိုမကျဖြစ်လိုက် ပြန်ထားလိုက်၊ ထပ်ရွှေ့လိုက်ဖြင့် စိတ်အလုပ်များနေမိပါတော့သည်။
၃၀-နိုဝင်ဘာ-၂၀၂၂