ဆရာမြသန်းတင့်ရဲ့ "ဧကရာဇ်တို့၏ ဘဏ္ဍာတိုက်များ" ဆိုတဲ့ စာအုပ်ထဲမှာ ပါတဲ့ ဂျွန်ရပ်စကင်း (John Ruskin) ရဲ့ ဟောပြောချက်တွေထဲက တခုကို ကောက်နုတ်ဖော်ပြခွင့်ပြုပါ။
"စာအုပ်တစ်အုပ်ကို ရေးတဲ့ စာရေးဆရာဟာကိုယ့်ထက် ပညာမရှိလျှင် ဒီစာအုပ်ကို ဖတ်စရာ မလိုတော့ပါဘူး။ ကိုယ့်ထက်ပညာရှိလျှင်၊ အသိအလိမ္မာရှိတယ်ဆိုလျှင်တော့ နေရာများစွာမှာ သူများနဲ့မတူတဲ့ ခြားနားစွာ တွေးခေါ်တာကို တွေ့ရလိမ့်မယ်။ စာအုပ်တစ်အုပ်ကို ဖတ်ပြီးတာနဲ့ ဒီစာအုပ်က သိပ်ကောင်းတာပဲ၊ ကျွန်တော်တွေးထားတာနဲ့ အတူတူပဲလို့ ကျွန်တော်တို့ မကြာခဏပြောလေ့ရှိကြတယ်။ အမှန်ကတော့ ဒီလိုမဖြစ်သင့်ဘူး။ ဒီစာအုပ်ဟာ တော်တော်ထူးခြားတဲ့စာအုပ်ပဲ။ အရင်တုန်းက ဒီလို ကျွန်တော် တစ်ခါမှ မတွေးဖူးဘူး။ ကြည့်စမ်း၊ ဘယ်လောက်မှန်သလဲဆိုတာ တွေ့ရလိမ့်မယ်။ အခု မတွေ့သေးလျှင်လည်း နောက်တစ်နေ့မှာ ဒီစာအုပ်ထဲကအတိုင်း ဖြစ်မှာပဲဆိုတဲ့အတွေးမျိုး ကျွန်တော်တို့မှာပေါ်လာရမယ်။ ထားပါလေ၊ ဒီလောက်အထိ စာအုပ်တစ်အုပ်ကို အထင်ကြီးကိုးကွယ်ခြင်း မပြုလိုသည့်တိုင် အနည်းဆုံးစာအုပ်ထဲမှာ ကိုယ့်အတွေးကို ရှာဖို့မဟုတ်ဘဲ စာရေးဆရာ ဘယ်လိုရေးသလဲဆိုတာကို သိလိုတဲ့ ဆန္ဒနဲ့ ဖတ်သင့်တယ်။ ခင်ဗျားဟာ တွေးတတ် ခေါ်တတ်တယ် ဆိုလို့ရှိလျှင် စာရေးဆရာရဲ့ အတွေးအခေါ်မှန် မမှန်ကို နောက်ကျတော့ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် ဆုံးဖြတ်ယူပေါ့။ "
မနက်ဖြန် ရုံးပိတ်ရက်ဖြစ်တာကြောင့် ဒီနေ့ညနေ ရုံးဆင်းဆင်းချင်းမှာ စကားပြောဖော် ပြောဖက် ကျောင်းနေဖက် သူငယ်ချင်းနဲ့ တခုခုစားရင်း စကားစမြည်ပြောဖြစ်ကြတယ်။ ထွေရာလေးပါးပြောရင်းဆိုရင်းကနေ အကြံကောင်း ဉာဏ်ကောင်းတွေ ရခဲ့ပါတယ်။ ရတာလေးတွေ ပျောက်မသွားရအောင် ဖုန်းထဲက မှတ်စုထဲမှာ ရေးမှတ် တေးမှတ်ခဲ့ပါတယ်။ အခု ပြန်တွေးကြည့်တဲ့အခါ စကားစမြည်ပြောဆိုခြင်းရဲ့ ကောင်းကျိုးကို မြင်တွေ့ရပါတယ်။
ငါ ဒီလို မတွေးခဲ့တာကို ဒီလူ တွေးနိုင်တယ်။ ငါ ဒီလို တခါမှ မစဉ်းစားဘူးတဲ့ အကြံကောင်းကို ဒီလူ ပေးနိုင်တယ် ဆိုတာမျိုးပဲဖြစ်ပါတယ်။
အပြန်မှာ ရထားစီးတဲ့အခါ ထိုင်စရာရတယ်။ ဆယ်မိနစ် ဆယ့်ငါးမိနစ်သာသာလောက်ပဲ စီးရမယ့် ခရီးတိုမှာ ထိုင်ရာနေရာရတာနဲ့ အိတ်ထဲကနေ ဖတ်လက်စ ဝတ္ထုစာအုပ်ကို ထုတ်ပြီး ဖတ်ဖြစ်တယ်။ တစ်မျက်နှာရရ သုံးလေးမျက်နှာရရ စာဖတ်မယ်လို့ ရည်ရွယ်ပြီး ဖတ်ပါတယ်။ အဲဒီ ဘာသာပြန်ဝတ္ထုက အခေါက်ခေါက်အခါခါ ဖတ်ခဲ့ပြီးဖြစ်ပေမယ့် ရေးခဲ့ပြီးတဲ့စာညွှန်းတစ်ပုဒ်ကို ပိုမိုပြည့်စုံစေချင်လို့ သေသေချာချာပြန်ဖတ်နေတာဖြစ်ပါတယ်။
ဝတ္ထုထဲက ဇာတ်ကောင်တွေ တွေးပုံ၊ အချီအချ စကားပြောပုံတွေကို ခဏတာဖတ်အပြီးမှာ ဟိုးတုန်းက မရခဲ့ဘူးတဲ့ အတွေးသစ် အမြင်သစ်တွေ ရလိုက်ရပါတယ်။
ကျနော်လိုချင်တာ အဲဒါပါပဲ။
မိတ်ဆွေများကို မျှဝေချင်တာကလည်း အဲဒါပါပဲ။
စာဖတ်ပါ။ မသိတာကို သိလာအောင် စာဖတ်ပါ။ မဖြစ်ဘူးသေးတဲ့ အတွေးမျိုး ပေါ်လာအောင် စာဖတ်ပါ။ ထို့အတူပဲ စကားစမြည်ပြောပါ။ တဖက်သားဆီက အတွေးကောင်းပေါ်လာတဲ့အခါ သိလာ ရလာတာကို မှတ်သားပါ။
ကျော်မောင်(တိုင်းတာရေး)
၅-ဇူလိုင်-၂၀၁၆